Η αμαρτωλή ιστορία δύο πανίσχυρων τραπεζών

Ουκ ολίγες φορές διεθνείς τραπεζικοί κολοσσοί, έχουν κατηγορηθεί για κερδοσκοπικά παιχνίδια, ύποπτες συναλλαγές και διασυνδέσεις με την κρατική μηχανή. Όταν μάλιστα πρόκειται για τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή τράπεζα και τον πανίσχυρο αμερικανικό οίκο, τότε το όλο θέμα αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Είναι χαρακτηριστικό πως η Deutsche Bank έχει γίνει ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτές και πιστωτές στην «πρωτεύουσα» του αμερικανικού τζόγου, το Λας Βέγκας, καθώς το άνοιγμά της έχει ανέλθει στα 4,9 δισ. δολάρια, μέγεθος σχεδόν ισάξιο με το άνοιγμα της γερμανικής τράπεζας στα ομόλογα των κρατών της Ευρωζώνης τα οποία συνθλίβονται από την κρίση χρεών. Από την άλλη πλευρά η Goldman Sachs, θεωρείται προνομιακός συνομιλητής του Λευκού Οίκου, ενώ υπάρχουν υποψίες ότι η τράπεζα επιδίδεται σε παράνομο front running. Ωστόσο πάντα την… βγάζει καθαρή, γι’ αυτό και την αποκαλούν τράπεζα –τεφλόν.

Deutsche Bank: Εντονη παρουσία στην «πρωτεύουσα» του αμερικανικού τζόγου

H Deutsche Bank είναι, μεταξύ άλλων μία τράπεζα των καζίνο και του τζόγου και έχει ποντάρει πολλά λεφτά στο… Λας Βέγκας. Όλα ξεκίνησαν από ένα «αθώο», όσο και συνηθισμένο επιχειρηματικό δάνειο ύψους 60 εκατ. δολαρίων. Η γερμανική τράπεζα δάνεισε το ποσό αυτό στον κατασκευαστή Μπρους Έιχνερ, για να αγοράσει ένα οικόπεδο στο Λας Βέγκας. Ο επιχειρηματίας, όμως, είχε μεγάλα σχέδια. Ήταν ο καιρός του εύκολου χρήματος. Η παγκόσμια οικονομία έμοιαζε με ένα τεράστιο καζίνο. Όσο για τα αληθινά καζίνο, αυτά ζούσαν χρυσές εποχές. Έτσι, η Deutsche Bank ήταν περισσότερο από πρόθυμη να δανείσει ακόμα 1 δισ. δολάρια στον Έιχνερ, για την κατασκευή ενός τεράστιου καζίνο, που θα στεγαζόταν σε δύο εντυπωσιακούς ουρανοξύστες.

Και μετά ήρθε η κρίση του 2008. Ο επιχειρηματίας κήρυξε στάση πληρωμών. Και η Deutsche Bank κατάσχεσε το ακίνητό του. Παρότι προσέγγισε τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κλάδου, όπως οι MGM Resorts International και HiltonWorldwide, η τράπεζα δεν βρήκε κανέναν πρόθυμο να αγοράσει το υπό κατασκευή καζίνο. Το Λας Βέγκας ήταν το «σημείο μηδέν» της οικονομικής κρίσης. Η αγορά ακινήτων κατέρρεε εκκωφαντικά. Οι επισκέπτες στα καζίνο συνεχώς λιγόστευαν. Θα πίστευε κανείς ότι η Deutsche Bank θα θεωρούσε χαμένα τα λεφτά που δάνεισε στον Έιχνερ και θα διέγραφε το δάνειο. Αλλά η διοίκησή της κατέληξε σε μία μάλλον ασυνήθιστη απόφαση: επένδυσε άλλα 3 δισ. δολάρια για να ολοκληρώσει μόνη της το project. Οπότε ο Άκερμαν έγινε και καζινάρχης. Και μάλιστα, υπερήφανος. Το Cosmopolitan, με 3.000 δωμάτια, εγκαινιάστηκε με μια φαντασμαγορική τελετή, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 2011.

Αυτό που προκαλεί εντύπωση είναι ότι ο πυρετός του χρήματος, που συνήθως πιάνει τους τζογαδόρους του Λας Βέγκας, δείχνει να έχει συνεπάρει τους τραπεζίτες της Deutsche Bank. Οι Financial Times αποκαλύπτουν ότι η γερμανική τράπεζα είναι αυτή τη στιγμή ένας από τους μεγαλύτερους πιστωτές και επενδυτές, στην αμερικανική πρωτεύουσα τυχερών παιχνιδιών.

Ούτε λίγο, ούτε πολύ, η Deutsche Bank έχει ρίξει στα καζίνο σχεδόν όσα επένδυσε στα -υποτίθεται μηδενικού ρίσκου- κρατικά ομόλογα της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Συγκεκριμένα, εκτός από τη γραμμή πίστωσης των 3,9 δισ. δολαρίων στοCosmopolitan, που αποτελεί θυγατρική του ομίλου, η Deutsche, μέσω δανείου 1 δισ. δολ., κατέχει το 25% μιας ακόμα εταιρείας τζόγου, της Station Casinos. Τέτοια είναι η επιρροή της γερμανικής τράπεζας στο Λας Βέγκας, που τα σωματεία των εργαζομένων στα καζίνο, της ζητούν να παρέμβει για να επιλυθούν οι διαφορές, που έχουν με τους άλλους καζινάρχες. Η λειτουργία του Cosmopolitan δημιούργησε 2.400 νέες θέσεις εργασίας στην πόλη, την ώρα που άλλα φιλόδοξα projectsμπαίνουν στον πάγο ή και ακυρώνονται. Παρ’ όλα αυτά, η Deutsche διαβεβαιώνει ότι το Cosmopolitan ουδέποτε υπήρξε στρατηγική ή μακροπρόθεσμη επένδυσή της.

Εκπρόσωπος της τράπεζας, που ερωτήθηκε από τους FT, αρκέστηκε να επισημάνει ότι το συνολικό ενεργητικό της αγγίζει τα 2,5 τρισ. δολάρια. Μία επένδυση 4,9 δισ. δολαρίων θεωρείται μάλλον λογική, στο πλαίσιο διαφοροποίησης του χαρτοφυλακίου της.

Όμως θα πρέπει να σημειωθεί πως ο επικεφαλής της γερμανικής τράπεζας, Γιόζεφ Άκερμαν, που κάποιοι τον χαρακτηρίζουν μεγαλοεπενδυτή του τζόγου είναι ο άνθρωπος που, σε μεγάλο ποσοστό, κρατά την τύχη της Ελλάδας στα χέρια του. Ως πρόεδρος του Institution of International Finance (IIF), του λόμπι που εκπροσωπεί τουλάχιστον 400 από τις μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου, είναι το πρόσωπο-κλειδί στις κρίσιμες διαπραγματεύσεις για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Οι ισχυρότεροι Ευρωπαίοι ηγέτες κρέμονται από τα χείλη του. Και εκείνος δεν διστάζει να τους δείξει ποιος έχει το πάνω χέρι. Ακόμη κι όταν απευθύνεται στην παλιά του φίλη, Άνγκελα Μέρκελ. Ο Άκερμαν τολμά να αψηφά τις προσταγές των Ευρωπαίων ηγετών. Παραδόξως, ο Ελβετός, που δίνει οδηγίες στο ευρωπαϊκό πολιτικό κατεστημένο, είναι ένας καζινάρχης και από αυτόν θα εξαρτηθεί η τύχη της χώρας μας.

Goldman Sachs: Η "Government Sachs"

Η Goldman Sachs, είναι ότι βρίσκεται κυριολεκτικά παντού. Σαν ένα  τεράστιο χταπόδι,  τυλιγμένο γύρω από οποιαδήποτε ανθρώπινη δραστηριότητα που μπορεί να αποφέρει χρήματα. Η πανίσχυρη επενδυτική τράπεζα  πετυχαίνει το σκοπό της χρησιμοποιώντας πάντα την ίδια απλή μέθοδο. Τοποθετεί τον εαυτό της στη μέση μιας κερδοσκοπικής φούσκας, πουλώντας ομόλογα για τα οποία γνωρίζει πως δεν αξίζουν δεκάρα. Στη συνέχεια ρουφά τεράστια ποσά από τα μεσαία και χαμηλά στρώματα της κοινωνίας, υποβοηθούμενη από μια διεφθαρμένη πολιτεία, που της επιτρέπει να φτιάχνει τους κανόνες όπως της συμφέρει, με αντάλλαγμα τα ψίχουλα που η τράπεζα μοιράζει  στους πολιτικούς προστάτες της. Στο τέλος, και αφού επέλθει η απόλυτη φτώχια σε εκατομμύρια απλούς πολίτες, η διαδικασία αρχίζει πάλι από την αρχή, με την τράπεζα να σπεύδει να μας σώσει, δανείζοντας μας τα δικά μας λεφτά… με τόκο, και παριστάνοντας τον σωτήρα μας. Ο ρόλος της Goldman Sachs στη φούσκα των στεγαστικών που οδήγησε στη παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 ήταν καθοριστικός. Το βασικό κόλπο περιλάμβανε τη μείωση των κριτηρίων των εγγυήσεων. Τα στεγαστικά μοιράζονταν αφειδώς σε πρώην κατάδικους και σε γκαρσόνες, με μόνη εγγύηση τα $5 και μια σοκολάτα! Και πως εκτινάχθηκαν οι τιμές του πετρελαίου στα ύψη; Η Goldman έπεισε διάφορα συνταξιοδοτικά ταμεία και άλλους μεγάλους επενδυτές να βάλουν τα χρήματά τους σε futures πετρελαίου. Συμφωνώντας δηλαδή να αγοράσουν πετρέλαιο σε συγκεκριμένη τιμή μια συγκεκριμένη ημερομηνία. Αυτό όμως μετέτρεψε το πετρέλαιο από φυσικό και απτό προϊόν, με εξάρτηση από τη προσφορά και τη ζήτηση, σε κάτι στο οποίο θα στοιχηματίζουν, σε κάτι σαν μετοχή. Μεταξύ 2003-2008, η ποσότητα κερδοσκοπικού χρήματος στα καταναλωτικά προϊόντα αυξήθηκε από τα $13 δισ. στα $317 δισ. (αύξηση 2.300%). Το 2008 ένα βαρέλι πετρελαίου επωλείτο στα χαρτιά περίπου 27 φορές, πριν τελικά μεταφερθεί και καταναλωθεί.

Οι εμπλεκόμενοι και οι υπεύθυνοι της  πρόσφατης οικονομικής κρίσης είναι όλοι συνδεδεμένοι άμεσα ή έμμεσα με τη Goldman Sachs. Μια από τις κυριότερες φυσιογνωμίες  είναι και ο πρώην υπουργός οικονομικών του  Clinton, ο Robert Rubin που εργάστηκε 26 χρόνια για τη τράπεζα πριν γίνει ο επικεφαλής της Citigroup. Πρόκειται για το αρχέτυπο μοντέλο του τραπεζίτη, που μοιάζει σαν να γεννήθηκε φορώντας κοστούμι αξίας $4.000, κι η μόνη ανθρώπινη αδυναμία ή φοβία που ίσως να είχε, θα ήταν μη τυχόν και αναγκαστεί ποτέ να πετάξει σε οικονομική θέση μαζί με τους  κοινούς θνητούς. Η επιρροή του ήταν τεράστια, ειδικά προς το τέλος του περασμένου αιώνα. Η άποψή του ήταν θέσφατο, και αυτή η άποψη είχε να κάνει με την αναγκαιότητα της πλήρους απελευθέρωσης της αμερικανικής οικονομίας. Στη διάρκεια της υπουργικής του θητείας, οι διάφορες πρωτοβουλίες του είχαν οδυνηρές συνέπειες για το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας.

Όταν κατέρρευσε και η φούσκα του πετρελαίου το φθινόπωρο του 2008, έπρεπε να βρεθεί νέα φούσκα. Τα λεφτά όλα όμως είχαν χαθεί. Τα μόνα διαθέσιμα ήταν αυτά των φορολογουμένων. Έτσι μπήκαν στο παιχνίδι τα διάφορα σχέδια διάσωσης, μέσα από τα οποία η Goldman Sachs έδειξε τη πραγματική της ισχύ.  Ο τότε υπουργός Οικονομικών Paulson πήρε μια σειρά από περίεργες και μνημειώδεις αποφάσεις μέσα από τις οποίες ο τελικός κερδισμένος προέκυψε να είναι η Goldman Sachs η οποία και αποζημιώθηκε για όλα τα λάθος στοιχήματά της, την ίδια ώρα που ο μέσος Αμερικανός έχανε τη δουλειά του αλλά και τις οικονομίες του.

Όλα όσα μεσολάβησαν απέδειξαν απλά πως για την Goldman Sachs δεν υπάρχει ελεύθερη αγορά. Η κυβέρνηση μπορεί να αφήσει κάποιους άλλους παίχτες να πεθάνουν, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να διακινδυνέψει η οντότητα της Goldman Sachs. Σήμερα, και με μια απλή αλλαγή προσώπων, η τράπεζα συνεχίζει να καθορίζει τους όρους του παιχνιδιού. Και αντί για κερδοσκοπικά ρίσκα με τα στεγαστικά δάνεια ή με τη τιμή του πετρελαίου, η νέα φούσκα είναι οι μονάδες ρύπων (carbon credits: που χρησιμοποιούνται στο εμπόριο αερίων ρύπων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου). Πρόκειται για μια πελώριας αξίας αγορά που στην ουσία δεν υπάρχει  καν. Θα υπάρξει όμως αν η κυβέρνηση Ομπάμα, στο κόμμα του οποίου η τράπεζα δώρισε $4,452,585, περάσει το «περιβαλλοντικό σχέδιο» με την ονομασία cap-and-trade. Η νέα αυτή αγορά (μονάδων ρύπων) είναι μια επανάληψη του «καζίνο» με το οποίο ευνοήθηκε η Goldman πρόσφατα, με μια όμως εξαίρεση. Αν το σχέδιο πετύχει, οι τιμές θα αυξηθούν με κυβερνητικές εντολές και αποφάσεις. Η Goldman δεν θα χρειαστεί να κινήσει κανένα παρασκηνιακό νήμα. Όλα θα είναι στημένα από πριν.

Ο ρόλος της Goldman Sachs στη φούσκα των στεγαστικών που οδήγησε στη παγκόσμια οικονομική κρίση είναι εύκολο να ιχνηλατηθεί. Το βασικό κόλπο έγκειται στη μείωση των κριτηρίων των εγγυήσεων. Μέχρι πρόσφατα ήταν γνωστό, πως για να πάρει κάποιος στεγαστικό δάνειο, θα έπρεπε να παρουσιάσει  μια προκαταβολή της τάξης του 10%, να αποδείξει ότι έχει κάποιο σταθερό εισόδημα, καθαρό πιστωτικό μητρώο, και να έχει τουλάχιστον, ένα  πραγματικό ονοματεπώνυμο. Όλα αυτά άλλαξαν με την έλευση της νέας χιλιετίας. Τα στεγαστικά μοιράζονταν αφειδώς σε πρώην κατάδικους και σε γκαρσόνες, με μόνη εγγύηση τα $5 και μια σοκολάτα! Και πως εκτινάχθηκαν οι τιμές του πετρελαίου στα ύψη; Η Goldman έπεισε διάφορα συνταξιοδοτικά ταμεία και άλλους μεγάλους επενδυτές να βάλουν τα χρήματά τους σε futures πετρελαίου. Συμφωνώντας δηλαδή να αγοράσουν πετρέλαιο σε συγκεκριμένη τιμή μια συγκεκριμένη ημερομηνία. Αυτό όμως μετέτρεψε το πετρέλαιο από φυσικό και απτό προϊόν, με εξάρτηση από τη προσφορά και τη ζήτηση, σε κάτι στο οποίο θα στοιχηματίζουν, σε κάτι σαν μετοχή. Μεταξύ 2003-2008, η ποσότητα κερδοσκοπικού χρήματος στα καταναλωτικά προϊόντα αυξήθηκε από τα $13 δισ. στα $317 δισ. (αύξηση 2.300%). Το 2008 ένα βαρέλι πετρελαίου επωλείτο στα χαρτιά περίπου 27 φορές, πριν τελικά μεταφερθεί και καταναλωθεί.

Οι εμπλεκόμενοι και οι υπεύθυνοι της  πρόσφατης οικονομικής κρίσης είναι όλοι συνδεδεμένοι άμεσα ή έμμεσα με τη Goldman Sachs. Μια από τις κυριότερες φυσιογνωμίες  είναι και ο πρώην υπουργός οικονομικών του  Clinton, ο Robert Rubin που εργάστηκε 26 χρόνια για τη τράπεζα πριν γίνει ο επικεφαλής της Citigroup. Πρόκειται για το αρχέτυπο μοντέλο του τραπεζίτη, που μοιάζει σαν να γεννήθηκε φορώντας κοστούμι αξίας $4.000, κι η μόνη ανθρώπινη αδυναμία ή φοβία που ίσως να είχε, θα ήταν μη τυχόν και αναγκαστεί ποτέ να πετάξει σε οικονομική θέση μαζί με τους  κοινούς θνητούς. Η επιρροή του ήταν τεράστια, ειδικά προς το τέλος του περασμένου αιώνα. Η άποψή του ήταν θέσφατο, και αυτή η άποψη είχε να κάνει με την αναγκαιότητα της πλήρους απελευθέρωσης της αμερικανικής οικονομίας. Στη διάρκεια της υπουργικής του θητείας, οι διάφορες πρωτοβουλίες του είχαν οδυνηρές συνέπειες για το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας.

Όταν κατέρρευσε και η φούσκα του πετρελαίου το φθινόπωρο του 2008, έπρεπε να βρεθεί νέα φούσκα. Τα λεφτά όλα όμως είχαν χαθεί. Τα μόνα διαθέσιμα ήταν αυτά των φορολογουμένων. Έτσι μπήκαν στο παιχνίδι τα διάφορα σχέδια διάσωσης, μέσα από τα οποία η Goldman Sachs έδειξε τη πραγματική της ισχύ.  Ο τότε υπουργός Οικονομικών Paulson πήρε μια σειρά από περίεργες και μνημειώδεις αποφάσεις μέσα από τις οποίες ο τελικός κερδισμένος προέκυψε να είναι η Goldman Sachs η οποία και αποζημιώθηκε για όλα τα λάθος στοιχήματά της, την ίδια ώρα που ο μέσος Αμερικανός έχανε τη δουλειά του αλλά και τις οικονομίες του.

Η κυβέρνηση μπορεί να αφήσει κάποιους άλλους παίχτες να πεθάνουν, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να διακινδυνέψει η οντότητα της Goldman Sachs. Σήμερα, και με μια απλή αλλαγή προσώπων, η τράπεζα συνεχίζει να καθορίζει τους όρους του παιχνιδιού. 

Sofokleous10