To PSI, το OSI και ο νιοστός ευρω-εκβιασμός

ΠΗΓΗ: ΔΡΟΜΟΣ

του Γ. Κιμπουρόπουλου

Ασφυκτική πίεση στη συγκυβέρνηση Παπαδήμου να τα δώσει όλα με φόντο τους ανταγωνισμούς και τα διπλά παιχνίδια στις γραμμές της τρόικας. Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

«Τις επόμενες μέρες κρίνεται μια ολόκληρη δεκαετία», είπε από το βήμα της Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ ο υπουργός Οικονομικών και διεκδικητής του πράσινου θρόνου Ευάγγελος Βενιζέλος. Από πολλές απόψεις είναι μια ειλικρινής δήλωση. Αν το ελληνικό Κοινοβούλιο εγκρίνει όλα όσα απαιτεί η τρόικα και προωθεί η κυβέρνηση Παπαδήμου ως προϋπόθεση για τον νέο δανεισμό των 130 και πλέον δισ. ευρώ, η ελληνική κοινωνία και οικονομία θα περάσει σε μια νέα, αν όχι οριστική, τουλάχιστον εξαιρετικά δύσκολα αναστρέψιμη κατάσταση.
Τα βασικά στοιχεία αυτής της επερχόμενης νέας κατάστασης είναι:
Η μετατροπή της χώρας σε κράτος περιορισμένης κυριαρχίας, με πολλούς τρόπους, κι όχι αποκλειστικά μέσω ενός «επιτηρητή κομισιονάριου».
- Ο εγκλωβισμός της οικονομίας και των όποιων παραγωγικών δυνατοτήτων της απομένουν στον αποκλειστικό στόχο της εξυπηρέτησης του χρέους, που θα είναι πλέον στο μεγαλύτερο ποσοστό του οφειλή προς τα κράτη - εταίρους στην Ε.Ε. Κι αυτό χωρίς καμιά εγγύηση ότι θα έχει φτάσει μέχρι το 2020 στο πολυπόθητο 120%.
- Η πλήρης κατάργηση κάθε πεδίου κοινωνικής διαπραγμάτευσης για τους μισθούς και τα εισοδήματα, με μια αγορά εργασίας εξατομικευμένη και με τα συνδικάτα χωρίς νόημα ύπαρξης.
- Η διολίσθηση της κρατικής μηχανής σε μια μόνιμη κατάσταση χρεοκοπίας, διαρκώς συρρικνούμενη, με πρώτο θύμα τον ήδη ανάπηρο κοινωνικό της βραχίονα και τις ισχνές δαπάνες που προορίζονται για τις στοιχειώδεις ανάγκες της κοινωνίας (υγεία, συντάξεις, παιδεία, πρόνοια κ.λπ.).
- Η υποβάθμιση της πολιτικής διαδικασίας, της ίδιας της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, στο επίπεδο της διαχειριστικής διεκπεραίωσης αποφάσεων που θα επιβάλλουν οι πιστωτές.

Το χρονοδιάγραμμα 
Οι δανειστές, ιδιώτες και εταίροι, έχουν επιβάλει ένα ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα δράσης στα κόμματα της συγκυβέρνησης μέχρι τις 13 Φεβρουαρίου, το οποίο προβλέπει ότι μέσα στην επόμενη εβδομάδα θα πρέπει να έχουν τεθεί προς έγκριση στα αρμόδια όργανα της Ε.Ε. και στην τρόικα: το προμνημόνιο με τα πρόσθετα μέτρα για την απόκλιση στο έλλειμμα (μέτρα 4,4 δισ. ευρώ), το νέο Μνημόνιο που θα συνοδεύσει το νέο δάνειο, τη συμφωνία για το PSI, τη συμφωνία με την τρόικα για τις «μεταρρυθμίσεις» που πρέπει να νομοθετηθούν πριν το PSI και το νέο δάνειο, και τις γραπτές δεσμεύσεις των κομμάτων που μετέχουν στην κυβέρνηση στο τελευταίο «σύμβολο Πίστεως» της τρόικας.
Πρόκειται για έναν μαραθώνιο ενεργειών στον οποίο, προς το παρόν, δεν έχει περιληφθεί η πιο αμφίβολη και επικίνδυνη. Η δοκιμασία στη Βουλή. Θα αντέξουν, άραγε, τα κόμματα της συγκυβέρνησης μια ψηφοφορία στην οποία θα τεθούν προς έγκριση η κατάργηση του κατώτατου μισθού ή του 13ου και 14ου μισθού, στην οποία ακόμη επιμένει η τρόικα;
Οι αμφιβολίες για την έκβαση μιας τέτοιας ψηφοφορίας, που φυσικά γίνεται με φόντο την εικόνα αποσύνθεσης στο πολιτικό σύστημα που καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις και είναι αμφίβολο αν θα δρομολογηθεί ή θα επιλεγεί η πλήρης παράκαμψή της με ένα νομοθετικό πραξικόπημα (Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου), προκαλούσαν μέχρι χθες ποικίλες παρενέργειες: από ένα νέο μίνι bank run στα γκισέ των τραπεζών από πολίτες-θύματα της «χρεοκοπο-φοβίας», μέχρι την αναβολή του προγραμματισμένου για Δευτέρα Eurogroup, αλλά και φήμες περί παραίτησης Παπαδήμου στην περίπτωση που δεν εξασφαλιστεί συναίνεση των τριών της συγκυβέρνησης σε όσα απαιτεί η τρόικα, φήμες που φυσικά διαψεύστηκαν.

Ενδιάμεσο σχέδιο 
Στον καμβά αυτών των αμφιβολιών ιχνογραφείται ήδη ένα εναλλακτικό, ενδιάμεσο σχέδιο της τρόικας και των ευρω-εταίρων σε περίπτωση που η κυβέρνηση Παπαδήμου δεν προκάμει να ολοκληρώσει τις διατεταγμένες υπηρεσίες της και να λάβει την πολυπόθητη δόση των 89 δισ. από το νέο δανεισμό των 130 δισ. ευρώ. Μελετάται το ενδεχόμενο να δοθεί στη χώρα μια «έξτρα», εμβόλιμη δόση δανείου περίπου 15 δισ. για να εξοφληθούν ομόλογα 14,4 δισ. ευρώ που λήγουν το Μάρτιο.
Ωστόσο, το βαρύ πυροβολικό των δανειστών είναι ο εκβιασμός που για πολλοστή φορά ασκείται με το φόβητρο της χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια πλήρη αντιστροφή ρόλων μεταξύ εκβιαστή και εκβιαζόμενου, αφού στον πυρήνα της ευρωπαϊκής ελίτ έχει πλέον εμπεδωθεί η πεποίθηση, αφενός ότι μια πλήρης και τυπική ελληνική χρεοκοπία θα μεταδοθεί αστραπιαία στους εγγύτερους αδύναμους κρίκους της Ευρωζώνης και, αφετέρου, ότι μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ έχει τεράστιο κόστος ακόμη και για τις κεντρικές χώρες κι είναι μάλλον απίθανο να αποτρέψει μια διάλυση της Ευρωζώνης, με απρόβλεπτες επιπτώσεις στο «ιερό» χρηματοπιστωτικό σύστημα. Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, η πρώτη επιλογή των ευρωκρατών είναι να κρατηθεί η Ελλάδα στο ευρώ, ακόμη και υπό καθεστώς ουσιαστικής χρεοκοπίας.
Αυτός είναι και ο λόγος που η συμφωνία για την ανταλλαγή των ελληνικών ομολόγων, το PSI, συνδέεται άμεσα με τις «μεταρρυθμίσεις» ισοπεδωτικής λιτότητας που απαιτεί η τρόικα. Αυτός είναι, επίσης, ο λόγος που αναζητείται συμπληρωματικό πακέτο ενίσχυσης του νέου δανείου προς την Ελλάδα, που ενδέχεται να ανέλθει τελικά μέχρι τα 150 δισ. ευρώ προκειμένου να βγει ο λογαριασμός βιωσιμότητας του χρέους. Και ο ίδιος λόγος εξωθεί τους αρχιτέκτονες του ελληνικού πειράματος να αναζητούν μαξιλάρι ασφαλείας, πέρα από το PSI, στο λεγόμενο OSI (Official Sector Involvement = Εμπλοκή του Δημόσιου Τομέα). Το OSI αφορά περισσότερο την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τα ελληνικά ομόλογα που αυτή κατέχει, αγορασμένα κοψοχρονιά. Αναζητείται, λοιπόν, φόρμουλα για να παραιτηθεί η ΕΚΤ από τα κέρδη (περίπου 12 δισ. ευρώ) που θα αποκόμιζε απαιτώντας την πληρωμή των ομολόγων στην ονομαστική τους τιμή, αλλά μέσω των μετόχων της, δηλαδή των εθνικών κεντρικών τραπεζών.

Ο ρόλος του ΔΝΤ 
Στην ενδο-τροϊκανή αυτή «ζύμωση» υπολανθάνει μια βαθύτερη αντιπαράθεση μεταξύ ΔΝΤ και ευρω-ηγεμόνων, ιδιαίτερα της Γερμανίας, που αφορά τη συνταγή της λιτότητας που εφαρμόζεται εν είδει τιμωρητικού παραδειγματισμού στην Ελλάδα. Η γερμανική ηγεσία επιμένει να εξαντληθεί κάθε περιθώριο πίεσης για την αποδοχή των πιο ακραίων μέτρων, την ώρα που το ΔΝΤ διακηρύσσει επίσημα ότι τα όρια αντοχής και αποτελεσματικότητας αυτών των μέτρων έχουν ξεπεραστεί, με δεδομένη το βάθος της ύφεσης που προκαλούν. Την ίδια, όμως, στιγμή, ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ στην τρόικα, Πόλ Τόμσεν, εμφανίζεται βασιλικότερος του βασιλέως και ο βασικός υποστηρικτής της οριζόντιας μείωσης του μισθολογικού κόστους στην Ελλάδα κατά 25%. Τι πραγματικά ισχύει; Ποιος είναι ο αυθεντικός εκφραστής της «γραμμής» του ΔΝΤ στην Ευρώπη; Πού τελειώνει η στρατηγική σύγχυση των αρχιτεκτόνων του καπιταλισμού της καταστροφής και πού αρχίζει το διπλό παιχνίδι τους;
Σε κάθε περίπτωση, αυτό το βάναυσο παιχνίδι σε βάρος της ελληνικής κοινωνίας, με θύματα τη δημοκρατία, τα εργασιακά δικαιώματα, τον δημόσιο πλούτο δεν παίρνει υπόψη της τον μόνο παίκτη που μέχρι στιγμής παρακολουθεί παράδοξα ανέκφραστος: τη λαϊκή πλειοψηφία που υφίσταται αλλεπάλληλα ραπίσματα. Ποιος είπε ότι η σιωπή της είναι μια δήλωση υποταγής κι όχι η ηρεμία πριν από τη θύελλα;

Η επιτροπεία της καταστροφής και του ξεπουλήματος 
Μπορεί επίτροπο Ελλάδας να μην έχουμε, σύμφωνα με τη γερμανική πρόταση που αποδοκιμάστηκε ρητορικά από τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι θα γλιτώσουμε την επιτροπεία. Η κυβέρνηση έχει ήδη δεσμευτεί έναντι της Κομισιόν και των εταίρων να θεσπίσει δύο μηχανισμούς επιτήρησης με ελληνικό περιτύλιγμα, αλλά τροϊκανό περιεχόμενο.
Πρώτον, η διυπουργική επιτροπή παρακολούθησης του προγράμματος οικονομικής στήριξης μετεξελίσσεται σε «επιτροπή εφαρμογής» που, σε απόλυτο συντονισμό με τους επικεφαλής της task force Χορστ Ράινχεμπαχ και τον μόνιμο εκπρόσωπο του ΔΝΤ Μπομπ Τράα, θα αποφασίζουν επί τόπου για κάθε περικοπή δαπάνης από τον προϋπολογισμό, ακόμη κι αν αυτή απαιτεί «λουκέτο» σε μια δημόσια υπηρεσία, με απόλυση του προσωπικού της. Δεύτερον, συστήνει μια ακόμη διυπουργική επιτροπή που θα αποφασίζει με αντίστοιχη εξουσία την περικοπή δαπανών από τον κοινωνικό προϋπολογισμό, δηλαδή, την υγεία και την κοινωνική ασφάλιση.
Η διπλή αυτή επιτροπεία, που είναι άγνωστο αν θα έχει υποχρέωση αναφοράς στη Βουλή, ενδέχεται να γίνει τριπλή αν υλοποιηθεί το γερμανικής έμπνευσης σχέδιο να περάσει σε ευρωπαϊκό έλεγχο το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων. Πράγμα που σημαίνει ότι η δημόσια περιουσία περνά στο έλεος των πιστωτών της χώρας, με βάση το μοντέλο της Τρόιχαντ, του οργανισμού που μέσα σε δύο χρόνια απαξίωσε χιλιάδες επιχειρήσεις στην Ανατολική Γερμανία τα πρώτα χρόνια μετά την ενοποίηση και μετέτρεψε την περιοχή σε βιομηχανικό νεκροταφείο με εκατομμύρια ανέργους.