Προς τι τα μειδιάματα;

ΠΗΓΗ: Αριστερό Βήμα

της Αριάδνης Αλαβάνου

Έχουν λόγους και χαμογελούν οι Παπαδήμος, Βενιζέλος και Νταλάρα. Το λιγότερο έκαναν καλά τη δουλειά τους. Ενώ τα φιλικά τους ΜΜΕ μπορούν να εξαπολύσουν τους γνωστούς διθυράμβους –ήδη άρχισαν στις ηλεκτρονικές εκδόσεις-- και να πλέξουν την προπαγάνδα της επιτυχίας, με την επικείμενη συμφωνία για το εθελοντικό κούρεμα, αν τελικά γίνει, κατόρθωσαν να ξελασπώσουν τους επενδυτές κατόχους ελληνικών ομολόγων και να θάψουν τη χώρα κάτω από τόνους λάσπης ενός τερατώδους δανείου  130 δισ. ευρώ, να μετατρέψουν το δίκαιο των νέων ανταλλάξιμων ομολόγων από ελληνικό σε αγγλικό και να εντείνουν τα μέτρα ισοπέδωσης  μισθών και κοινωνικής προστασίας σε μια χώρα εντάσεως ανεργίας που όλα βγαίνουν στο σφυρί.

Αναμένοντας τη Δευτέρα για τις τελικές αποφάσεις, η έκβαση των διαπραγματεύσεων με τους ιδιώτες δανειστές για το ελληνικό PSI (εθελοντική ανταλλαγή ομολόγων) έχει ως εξής: “Κουρεύονται " 200 δισ. ευρώ ελληνικού χρέους, με 50%, ήτοι λιγότερο από το 30%  (σύνολο δημόσιου χρέους 338 δισ. ευρώ, κούρεμα 100 δισ.). Το 50% της ονομαστικής αξίας που κατοχυρώνεται στους ιδιώτες δανειστές είναι πολύ ψηλότερο από το 70% κούρεμα που θα είχαν αν πουλούσαν τα ομόλογα με τις τιμές της αγοράς. Άρα βγαίνουν καλά κερδισμένοι. Αν δε προσθέσουμε και το επιτόκιο, μέσος όρος 4,25% για τριάντα χρόνια  και την κλιμάκωσή του ανάλογα με το ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ μετά το 2020, αναμένουν ανέλπιστα καλές αποδόσεις για τα “σκουπίδια” που έχουν στα χέρια τους. 

Εκτός αυτών θα πάρουν  εγγυήσεις (πιθανώς ελληνικά περιουσιακά στοιχεία ) ενώ σημαντική διασφάλισή τους θεωρείται η μετατροπή του δικαίου των ομολόγων σε αγγλικό που δεσμεύει τις μελλοντικές κυβερνήσεις, πλην της περίπτωσης μιας ριζικής πολιτικής ανατροπής που θα τα συμπαρασύρει όλα αυτά. 

Αυτοί οι καλοί συνεργάτες οι ιδιώτες επενδυτές προσφάτως  έχουν επιδοθεί σε ένα κυνηγητό αγορών ελληνικών ομολόγων που λήγουν τον Μάρτιο (14,5 δισ. ευρώ) που τα αγοράζουν στο ένα τέταρτο της ονομαστικής τους αξίας και θα το πληρωθούν στο ακέραιο μετά από δυο μήνες.  Το ίδιο πιθανώς ισχύει για άλλα 60 δισ. που βρίσκονται εκτός διαπραγμάτευσης για κούρεμα και είναι στα χέρια ιδιωτών και κεφαλαίων κάλυψης (hedge funds). 

***

Παρά τα χαμόγελα στην Αθήνα, το κλίμα έξω είναι πολύ διαφορετικό. Ιδιώτες δανειστές διαμηνύουν ότι δεν πρόκειται να ενταχθούν στο εθελοντικό κούρεμα και σε περίπτωση ενεργοποίησης της “ρήτρας συλλογικής ευθύνης” εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης, δηλαδή της αναγκαστικής συμμετοχής, οι οίκοι αξιολόγησης θα το θεωρήσουν επίσημη χρεοκοπία . Επειδή δε οι τράπεζες και τα κεφάλαια κάλυψης έχουν φροντίσει να συγκροτήσουν δικούς τους μηχανισμούς (ISDA-- International Swaps & Derivatives Association στην οποία συμμετέχει και η Deutsche Bank) που πιστοποιούν τη  χρεοκοπία, μπορούν να προσφύγουν και να πάρουν το αντίστοιχο “χαρτί”. Με αυτό ζητείται η καταβολή των ασφαλίστρων κινδύνου (CDS). 

Ο Παπαδήμος υποτίθεται ότι κάνει σκληρό παιχνίδι –όπως λένε οι διαφημιστές του στον Τύπο--, αλλά είναι βάσιμο να υποθέσει κανείς ότι δεν θα διακινδυνεύσει  την ενεργοποίηση των CDS.  Λέγεται ότι τα ποσά ασφαλίστρων που συνδέονται με τα ελληνικά ομόλογα είναι σχετικά ασήμαντα , μόνο 4 δισ. ευρώ. Όμως, αυτή η σκιώδης αγορά είναι απροσδιόριστη, εφόσον οι κάτοχοι αυτών των παραγώγων τα εμπορεύονται. Στο ερώτημα πόσα CDS  συνδέονται με το ελληνικό χρέος και ποιοι είναι οι κάτοχοί τους οι αναλυτές λένε πως δεν μπορεί να απαντήσει κανείς. Στην περίπτωση χρεοκοπίας αυτός που αγοράζει ασφάλιστρα δεν γνωρίζει αν ο τελικός αποδέκτης θα έχει να τον πληρώσει. Και πρόκειται για μια αγορά ουσιαστικά στοιχημάτων χωρίς καμιά εποπτεία, ύψους 25,5 τρισ. δολαρίων.

Οι Financial Times (23/6/2011)  είχαν γράψει ότι η έκθεση των CDS στην Ελλάδα είναι 79 δισ. δολάρια, μια αξία που μεγαλώνει όσο πιο δυσμενής είναι η οικονομική κατάσταση της χώρας. Επειδή δε η αγορά των CDS  είναι κατά κύριο λόγο στα χέρια των Αμερικανών και οι επιπτώσεις είναι απρόβλεπτες, εξηγείται ίσως και η αφόρητη πίεση που ασκείται στη Μέρκελ να χρηματοδοτήσει τα χρέη των ευρωπαϊκών χωρών. Η διαμάχη που ξέσπασε με την υποβάθμιση από την Standard & Poor΄ s εννέα χωρών της Ευρωζώνης την περασμένη Παρασκευή  όπου γερμανικές εφημερίδες κράδαιναν τις σπάθες κατά του “μονοπωλίου” (εννοώντας την Standard & Poor΄s) που στρέφεται κατά “εκλεγμένων κυβερνήσεων”  είναι ενδεικτικό στοιχείο. Οι Αμερικανοί πιέζουν να μπει και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στο εθελοντικό κούρεμα και το ύψος του να φτάσει στο 70%. 

Και επειδή δεν πρόκειται να τα βρούνε κατά πάσα πιθανότητα, η Μέρκελ θα χρησιμοποιήσει αυτή την πίεση για να προχωρήσει ταχέως η “δημοσιονομική συνθήκη” και το σίγουρο είναι ότι θα επιδιώξουν ένα πολύ βαθύ κούρεμα των εργαζομένων. Εδώ τη σκυτάλη αναλαμβάνει η Τρόικα που ζητάει νέα μέτρα ύψους 14 δισ. ευρώ, κατάργηση κάθε προστασίας και ισοπέδωση των μισθών στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα.

Στο πολιτικό επίπεδο, το “μαύρο μέτωπο” περιβάλλει με το ανύπαρκτο κύρος του την πραξικοπηματική κυβέρνηση  Παπαδήμου. Στη  σύσκεψη των αρχηγών των τριών κομμάτων Ν.Δ. , ΠΑΣΟΚ και ΛΑΟΣ με τον Παπαδήμο, συμφωνήθηκε να γίνει κυβερνητικός ανασχηματισμός, διατυπώθηκε η συναίνεση στα ζητήματα του PSI, της νέας δανειακής σύμβασης  και των νέων μέτρων περικοπών των μισθών, απολύσεων, κατάργησης συλλογικών συμβάσεων κοκ προκειμένου να προχωρήσει η κυβέρνηση χωρίς αναστολές και κομματικά εμπόδια στην εφαρμογή των μέτρων.