Μια θάλασσα οργής που ξεχειλίζει

Από Τα Νέα

Του Ρούσσου Βρανά 

Θα έρθει ίσως καιρός που τα ρεπορτάζ από τις πρωτεύουσες του δυτικού κόσμου θα μοιάζουν πιο πολύ με πολεμικές ανταποκρίσεις: θα περιγράφουν οδομαχίες σώμα με σώμα και θα μετρούν νεκρούς και τραυματίες. 

Το τοπίο που αφήνουν πίσω τους οι μαζικές νυχτερινές ταραχές στο Λονδίνο μοιάζει με πολεμική ζώνη. Κάθε πρωί, όταν πια οι εμπόλεμοι έχουν αποσυρθεί, οι κάτοικοί του προσπαθούν να συνεχίσουν τη ζωή τους μέσα στα αποκαΐδια. Και ξανάρχονται στον νου τους οι εικόνες από τις ταραχές του Μπροντγουότερ Φαρμ, που είχαν πυρπολήσει εκείνη τη γειτονιά, πριν από 26 χρόνια. 


Το 1985 η Θάτσερ έβγαζε τη Βρετανία από μία ακόμη ύφεση, στην οποία είχε βυθιστεί στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Όλοι οι οικονομικοί δείκτες είχαν αρχίσει πια να ευημερούν, όλοι εκτός από έναν: την ανεργία, που επέμενε, όπως επιμένει και σήμερα, μαζί με τη σκληρή λιτότητα. 


Η αφορμή για τις ταραχές του Τότεναμ ήταν ο φόνος ενός εικοσιεννιάχρονου πατέρα τεσσάρων παιδιών από αστυνομικούς. Όμως, τα βαθύτερα αίτιά τους είχαν εντοπιστεί νωρίτερα. Στις αρχές του χρόνου, η εφημερίδα «Γκάρντιαν» δημοσίευε μία έκθεση για τις συνέπειες της λιτότητας, που κατέληγε στο εξής μήνυμα: «Μετά το κλείσιμο δεκατριών κέντρων νεότητας, εκφράζονται φόβοι πως θα ξεσπάσουν βίαιες συγκρούσεις με πρωταγωνιστές τους νέους στους δρόμους του Βόρειου Λονδίνου». 

Η βρετανική κοινωνία είναι σήμερα μία από τις πιο άνισες του δυτικού κόσμου. Και καθώς καταρρέει η κοινωνική συνοχή, οι ταραχές αναμένεται να γίνουν ένα σύνηθες φαινόμενο της καθημερινής ζωής. Όπως είχε πει ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, «οι ταραχές είναι η γλώσσα εκείνων που δεν μπορεί να ακουστεί η φωνή τους». 

Και φαίνεται πως εκείνοι που δεν μπορούν να ακουστούν πληθαίνουν συνεχώς, όχι μονάχα στην Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ. Εκεί μόλις το 17% των ψηφοφόρων πιστεύουν ότι η αμερικανική κυβέρνηση έχει τη συναίνεση των κυβερνωμένων, σύμφωνα με δημοσκόπηση που έκανε το Ινστιτούτο Ράσμουσεν τις δύο πρώτες ημέρες του μήνα, πριν ακόμη υποβαθμιστεί η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας. Το 69% πιστεύει το αντίθετο. 

Το ποσοστό αυτών που πίστευαν ότι η αμερικανική κυβέρνηση έχει τη λαϊκή συναίνεση ήταν στο 23% τον Μάιο. Σήμερα βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο που μετρήθηκε ποτέ. Οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν εμπιστεύονται ούτε τους τοπικούς τους βουλευτές και γερουσιαστές που στέλνουν στο Κογκρέσο. Θα προτιμούσαν να τους αλλάξουν όλους. 

Όμως, εκείνο που κάνει μεγαλύτερη εντύπωση είναι το πόσο απέχει η αίσθηση της πολιτικής ελίτ για τα πράγματα, από την αίσθηση λαού: το 55% της πολιτικής τάξης πιστεύει πως η κυβέρνηση έχει τη λαϊκή συναίνεση, μολονότι το 77% των ψηφοφόρων των δύο μεγάλων κομμάτων πιστεύουν το αντίθετο. 

Ο δηµοσκόπος Πάτρικ Καντέλ θεωρεί αυτά τα ευρήματα πρωτοφανή. «Ίσως να βρισκόμαστε μπροστά σε μια προεπαναστατική κατάσταση» λέει. «Όλα είναι ρευστά. Και υπάρχει μια θάλασσα οργής που ξεχειλίζει».