Επιζήμια κι εξευτελιστική η συμφωνία δανεισμού των 130 δισ. ευρώ

Leonidas Vatikiotis
Σημείο τομής θα αποτελέσει πιθανότατα το νέο, έβδομο στη σειρά μνημόνιο που ψηφίσθηκε στη Βουλή την Κυριακή 12 Φεβρουαρίου για να ανοίξει ο δρόμος για το δεύτερο δάνειο των 130 δισ. ευρώ που μετά από τα συνηθισμένα καψώνια ψηφίσθηκε στο Eurogroup τα ξημερώματα της Τρίτης 21 Φεβρουαρίου. Σημείο τομής για τους εργαζόμενους καθώς τα δικαιώματα τους επιστρέφουν στον 19ο αιώνα, σημείο τομής για την οικονομία καθώς μπαίνει στην τελική ευθεία της επίσημης χρεοκοπίας κι επίσης σημείο τομής για το πολιτικό σύστημα.


Μεγαλύτερη σημασία ωστόσο έχουν οι δραματικές αλλαγές που δρομολογούνται με βάση το μνημόνιο στη ζωή εκατομμύριων ανθρώπων. Αξίζει να υπενθυμίσουμε τα μέτρα που περιλαμβάνει το Μνημόνιο: Σημαντική μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης, αύξηση της χρήσης γενόσημων φαρμάκων, μείωση των επικουρικών συντάξεων, μείωση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων μέσω της κατάργησης των ειδικών μισθολογίων, μείωση της υπερωριακής αμοιβής των νοσοκομειακών γιατρών, μείωση τού προσωπικού στο δημόσιο τομέα κατά 150.000 μέχρι το 2015 και κατά 15.000 φέτος, μείωση των μισθών που προβλέπει η συλλογική σύμβαση εργασίας στον ιδιωτικό τομέα κατά 22% και σε ό,τι αφορά τους νέους κατά 32%, κατάργηση του καθεστώτος μονιμότητας στις ΔΕΚΟ, φιλοεργοδοτικη αναθεώρηση του καθεστώτος διαιτησίας στο πλαίσιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων, μείωση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών, κλείσιμο του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας και του Οργανισμού Εργατικής Εστίας, μείωση των χρηματοδοτήσεων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, νέο φορολογικό νόμο στο πλαίσιο του οποίου οι αντικειμενικές αξίες της ακίνητης περιουσίας θα αυξηθούν και τέλος ντελίριο ιδιωτικοποιήσεων.

Τα νέα αυτά μέτρα θα βυθίσουν την κοινωνία στη φτώχεια. ΠΑΣΟΚ πρώτα και κύρια, αλλά επίσης ΝΔ και ΛΑΟΣ επωμίζονται την ιστορική ευθύνη της κατεδάφισης της κοινωνικής προόδου που καταγράφηκε τις τελευταίες δεκαετίες κι εκφραζόταν με την βελτίωση του βιοτικού και μορφωτικού επίπεδου. Πλέον, το 2012 περνάει στην ιστορία ως το έτος που η δυστυχία και η ανέχεια θα γίνουν καθημερινός σύντροφος της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλήνων.

Η μείωση των μισθών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, καθώς επίσης και των συντάξεων, θα προκαλέσει την μετάσταση της φτώχειας από τα κοινωνικά στρώματα στα οποία κατά βάση απαντιόταν (για παράδειγμα στους ανέργους ή στο πρεκαριάτο, όπως λέγεται η συνεχώς διευρυνόμενη ζώνη της επισφαλούς εργασίας) προς το σύνολο της κοινωνίας, ακόμη και στους δημόσιους υπαλλήλους ή τους στρατιωτικούς που μέχρι πρόσφατα απολάμβαναν ένα σταθερό και αξιοπρεπές επίπεδο ζωής.

Μείωση πάνω στη μείωση

Η πτώση που θα έλθει θα είναι ακόμη πιο βίαιη απ’ όσο περιγράφει ο στόχος μείωσης του ελάχιστου μισθού κατά 22% ή κατά 32% για τους νέους, γιατί τα τελευταία δύο χρόνια μισθοί και ημερομίσθια βρίσκονται ήδη σε ελεύθερη πτώση. Για παράδειγμα, έρευνα που είδε το φως της δημοσιότητας την Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου και διενεργήθηκε από την KPMG με βάση δείγμα 241 ελληνικών και πολυεθνικών επιχειρήσεων έδειξε ότι το 2011 οι μισές επιχειρήσεις μείωσαν μισθούς και θέσεις εργασίας.

Η έκταση της μείωσης μισθών και ημερομισθίων υπολογίσθηκε με μεγαλύτερη ακρίβεια από τον  Σταύρο Γαβρόγλου στο πλαίσιο έρευνας με τίτλο «Το κόστος εργασίας στην Ελλάδα πριν και μετά το μνημόνιο» που εκδόθηκε απo το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού (Αθήνα, Ιανουάριος 2012). Το συμπέρασμα είναι πως από το πρώτο τρίμηνο του 2010 μέχρι το τρίτο τρίμηνο του 2011 το συνολικό εργατικό κόστος στην οικονομία μειώθηκε κατά 14,3%. Υπήρχαν δε κλάδοι που η μείωση ήταν πολλαπλάσια, όπως για παράδειγμα στα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια όπου η μείωση στη διάρκεια των δύο αυτών ετών έφθασε το 32,5%. Φαίνεται επομένως πως η σχεδιαζόμενη μείωση που στόχο έχει όπως περιγράφεται στο Μνημόνιο «την μείωση του ονομαστικού μοναδιαίου κόστους εργασίας κατά 15% στο διάστημα 2012 – 2014» δεν ξεκινάει από μηδενική βάση, άλλα επάνω σε ένα έδαφος ήδη κατεστραμμένο.

Ταυτόχρονα η μείωση των εργαζομένων στον δημόσιο τομέα θα λειτουργήσει σαν λάδι στη φωτιά της ανεργίας που ήδη καίει ανεξέλεγκτη. Αρχικά να υπενθυμίσουμε ότι η μείωση των δημόσιων υπαλλήλων κατά 150.000 μέχρι το τέλος του 2015  θα προστεθεί στην μείωση προσωπικού που έχει ήδη συντελεστεί στον δημόσιο τομέα από τον Οκτώβριο του 2009, σύμφωνα με δήλωση στη βουλή του υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Δημήτρη Ρέππα, κατά 200.000 άτομα. Επάξια το ΠΑΣΟΚ επομένως μετά απ’ αυτόν τον …άθλο μπορεί να διεκδικήσει τον τίτλο του Εξολοθρευτή των δημοσίων υπαλλήλων. Είναι πολύ αμφίβολο αν ακόμη κι η Θάτσερ ή ο Ρέιγκαν κατάφεραν σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα να διώξουν τους μισούς δημόσιους υπαλλήλους… Ως αποτέλεσμα των απολύσεων στον δημόσιο τομέα και των μέτρων λιτότητας που μείωσαν την ιδιωτική κατανάλωση αυξάνοντας τις απολύσεις και την ανεργία και στον ιδιωτικό τομέα η ανεργία έχει φτάσει ήδη σε επίπεδα ρεκόρ πλήττοντας στην πραγματικότητα 1 εκ. άτομα ή το 20% του πληθυσμού.

Ποιοί είναι οι πραγματικοί τεμπέληδες;

Η πολύ άσχημη κατάσταση στην οποία ήδη βρίσκονταν οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα, πριν δηλαδή την έλευση των Ούνων, αποκαλύπτεται κι από ένα ακόμη μέγεθος: τις ώρες εργασίας ανά έτος στις χώρες του ΟΟΣΑ. Όπως φαίνεται και στον πίνακα που παραθέτουμε, προς διάψευση των όσων αβίαστα λέγονται για τους Έλληνες, οι εργαζόμενοι στη χώρα μας κρατούν το αργυρό μετάλλιο στις ώρες εργασίας μεταξύ των 35 χωρών του ΟΟΣΑ. Μόνο οι Νοτιοκορεάτες μας ξεπερνούν. Οι Έλληνες δούλευαν το 2010 πιο πολλές ώρες όχι μόνο από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ, αλλά ακόμη κι από τους ανατολικοευρωπαίους όπου η αγορά εργασίας είναι πλήρως απελευθερωμένη, ακόμη κι από τους υποτιθέμενους φιλεργατικούς και φιλόπονους Γερμανούς, οι οποίοι βάσει της τρέχουσας φιλολογίας δουλεύουν πιο πολύ απ’ όλους τους Ευρωπαίους. Μεγαλοστομίες και κοινοτοπίες, γεμάτες σκοπιμότητες…

Μέσος όρος ωρών εργασίας ετησίως ανά εργαζόμενο στις χώρες του ΟΟΣΑ, το 2010

Νότια Κορέα

2.193

Ελλάδα

2.109

Χιλή

2.068

Ρωσική Ομοσπονδία

1.976

Ουγγαρία

1.961

Τσεχία

1.947

Πολωνία

1.939

Εσθονία

1.879

Τουρκία

1.877

Μεξικό

1.866

Σλοβακία

1.786

Ιταλία

1.778

ΗΠΑ

1.778

Νεα Ζηλανδία

1.758

Μέσος όρος χωρών ΟΟΣΑ

1.749

Ιαπωνία

1.733

Πορτογαλία

1.714

Καναδάς

1.702

Φινλανδία

1.697

Ισλανδία

1.697

Αυστραλία

1.686

Ιρλανδία

1.664

Ισπανία

1.663

Αγγλία

1.647

Σουηδία

1.624

Λουξεμβούργο

1.616

Αυστρία

1.587

Βέλγιο

1.551

Γερμανία

1.419

Νορβηγία

1.414

Γερμανία

1.409

Ολλανδία

1.377

Πηγή: Βάση δεδομένων ΟΟΣΑ, ημερομηνία άντλησης στοιχείων 21 Φεβρουαρίου 2012.

Για τις χώρες Δανία, Γαλλία, Ισραήλ, Ελβετία δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία

Ένα ακόμη παράδειγμα που είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για να καταλάβουμε το μέγεθος των ανατροπών που θα φέρει στην καθημερινότητα των πιο φτωχών στρωμάτων το νέο μνημόνιο αφορά την κατάργηση των Οργανισμών Εργατικής Κατοικίας και Εστίας. Ειδικά ο πρώτος, ο Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας, που το ιστορικό του κοσμεί η ανέγερση 50.000 σπιτιών τα οποία διανεμήθηκαν στα πιο φτωχά στρώματα έχει αυτή τη στιγμή υπό ανέγερση πανελλαδικά 20 οικισμούς με 1.300 κατοικίες, ενώ πρέπει να αναφερθεί ότι δεν στηρίζεται στον κρατικό προϋπολογισμό αλλά σε χρήματα των εργαζομένων. Ένας αντίστοιχος αριθμός οικογενειών θα στερηθεί επομένως αυτά τα σπίτια, ένας πολύ μεγαλύτερος την επιδότηση ενοικίου και το σύνολο σχεδόν των μισθωτών και συνταξιούχων τις απολαβές που είχε με τη μορφή δωρεάν βιβλίων και θεατρικών εισιτηρίων ή επιδοτούμενων διακοπών. Μαζί με αυτούς πλήγμα θα δεχτούν και 2.700 περίπου μικρές και μεσαίες ξενοδοχειακές μονάδες που συμμετείχαν στα σχετικά προγράμματα και δεκάδες θεατρικές επιχειρήσεις που είχαν από την Εστία ένα σταθερό έσοδο.

Εφαρμόζονται ή όχι τα Μνημόνια;

Το καμένο κοινωνικό έδαφος της τελευταίας διετίας στο πεδίο της ανεργίας και της μείωσης μισθών και ημερομισθίων απαντάει με τον καλύτερο τρόπο στην λυσσώδη επιμονή του Βερολίνου και των Βρυξελλών για την ολιγωρία των ελληνικών αρχών να κάνουν πράξη όσα έχουν υπογραφεί με τα προηγούμενα μνημόνια. Σε αυτή την μάλιστα την αιτία, την μη εφαρμογή των όσων έχουν ψηφιστεί, αποδίδει η Τρόικα την δεινή θέση στην οποία βρίσκεται η ελληνική οικονομία δύο σχεδόν χρόνια μετά την υιοθέτηση του πρώτου Μνημονίου, τον Μάιο του 2010. Ενοχοποιώντας την ελληνική πλευρά προσπαθούν να αποκρύψουν τις τεράστιες δικές τους ευθύνες που εντοπίζονται σε δύο κατευθύνσεις. Αρχικά, στο γεγονός ότι το πρώτο δάνειο «διάσωσης» των 110 δισ. όπως και το δεύτερο φυσικά των 130 δισ. ευρώ δεν στόχευε να σώσει την Ελλάδα αλλά τις τράπεζες και, δεύτερο, πως η συνταγή λιτότητας που επέβαλλαν αποδείχθηκε καταστροφική.

Το που πήγαν τα χρήματα της ελληνικής διάσωσης το απέδειξε με τον πιο παραστατικό τρόπο στην βρετανική εφημερίδα The Telegraph στις 8 Φεβρουαρίου ο Ντάνιελ Χάναν, βρετανός συγγραφέας, δημοσιογράφος και ευρωβουλευτής. Το άρθρο του με τίτλο «Που πάνε τα λεφτά της διάσωσης» αποτελούταν από πέντε αράδες, κυριολεκτικά κι ένα σχήμα! Έλεγε σε αυτές τις πέντε αράδες: «Αν απορείτε γιατί η Ελλάδα συμπεριφέρεται τόσο ατίθασα με τα λεφτά που της προσφέρονται, εστιάστε σε αυτό το σχήμα». Ακολουθεί μια «στατιστική πίτα» όπως λέγεται που παρουσιάζει την κατανομή των χρημάτων της διάσωσης: Το 40%, δηλαδή η μερίδα του λέοντος πάει σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού, το 23% σε ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, το 18% στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και μόνο το 19% δαπανάται από την Ελλάδα! Συνέχιζε λοιπόν το άρθρο του: «Για κάθε ευρώ που δίνεται στην “Ελλάδα”, οι ελληνικές αρχές δαπανούν 19 σεντς, τα υπόλοιπα πηγαίνουν στη διάσωση των τραπεζών και των ομολογιούχων από τις συνέπειες των κακών τους επενδύσεων. Για μια ακόμη φορά οι φτωχοί διασώζουν τους πλούσιους». Να τονιστεί μάλιστα πως ο συγγραφέας του άρθρου ανήκει στο Συντηρητικό Κόμμα της Αγγλίας. Παρόλα αυτά δεν διστάζει να αποδείξει ότι η διάσωση της Ελλάδας δεν ήταν παρά ένας καλά συγκαλυμμένος τρόπος για να διασωθούν οι τράπεζες. Την ίδια ώρα περιττό να ειπωθεί ότι το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών και η Τράπεζα της Ελλάδας που έχουν στη διάθεσή τους τα σχετικά στοιχεία, ποτέ δεν μας έχουν προσφέρει μια σχετική ενημέρωση ενώ αντίθετα κατόπιν οδηγιών των πολιτικών του ηγεσιών (Β. Βενιζέλος και Γ. Προβόπουλος) κάνουν ότι μπορούν για να δυσφημούν την Ελλάδα, δίνοντας άλλοθι στους Τροϊκανούς για νέες, πιο αφόρητες πιέσεις!

Που πάνε τα χρήματα της διάσωσης;

Μη ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα: 40%

ΕΚΤ: 18%

Ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα: 23%

Ελληνικές δαπάνες: 19%

Πηγή: The Telegraph, 8 Φεβρουαρίου 2012

 Ο καταστροφικός χαρακτήρας των μέτρων λιτότητας φαίνεται αν ρίξουμε μια ματιά σε όσα συμβαίνουν και στις άλλες χώρες που δέχθηκαν τον Αρμαγεδδώνα των προγραμμάτων διάσωσης από ΔΝΤ και ΕΕ. Αποδεικνύεται έτσι ότι δεν αποτελεί ίδιον της Ελλάδας το ναυάγιο των Μνημονίων. Απλώς, στην Ελλάδα το φιάσκο είναι ένα βήμα πιο μπροστά από την Ιρλανδία και την Πορτογαλία επειδή η χώρα μας προηγήθηκε και στην εφαρμογή των αντιλαϊκών μέτρων. «Οι Πορτογάλοι λίγο – πολύ εφαρμόζουν τα τεχνάσματα από το βιβλίο που τους δόθηκε, λέει ένας ευρωπαίος αξιωματούχος», στην εφημερίδα Wall Street Journal της 6ης Φεβρουαρίου 2012. «Ίσως όμως να υπάρχει πρόβλημα με το βιβλίο… Οι επενδυτές είναι σκεπτικοί. Τα επιτόκια στο σημαδιακό δεκαετές ομόλογο έχουν αυξηθεί από χαμηλότερα του 10% που ήταν τον Μάη όταν συμφωνήθηκε η διάσωση της χώρας, σε περίπου 14%, ένα επίπεδο που υποδεικνύει ανησυχία για ενδεχόμενη χρεοκοπία… Το πακέτο βοήθειας, το οποίο διαπραγματεύθηκαν με τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης και το ΔΝΤ τον Μάιο του 2011, υποθέτει ότι η Πορτογαλία θα είναι σε θέση να αντλήσει 10 δισ. ευρώ σε μακροχρόνιο δανεισμό γύρω στο Σεπτέμβρη του 2013. Ένας αριθμός οικονομολόγων αμφιβάλει ότι αυτό μπορεί να συμβεί». Το πρόβλημα επομένως πράγματι βρίσκεται στην εφαρμογή ή όχι των μέτρων που προτείνουν ΔΝΤ – ΕΕ κατ’ αντίστροφο όμως τρόπο απ’ αυτόν που υποστηρίζουν οι αρχιτέκτονες της λιτότητας: Στα πρόθυρα της καταστροφής δεν βρίσκονται οι χώρες που δεν εφαρμόζουν με σχολαστικότητα το βιβλίο των οδηγιών, αλλά αυτές που το εφαρμόζουν απαρέγκλιτα.

Θέλουν τις ΔΕΚΟ οι Τροϊκανοί

Η κριτική που ασκείται για την μη εφαρμογή των οδηγιών των Μνημονίων (που κατά την άποψη του γράφοντος θα ήταν ευχής έργο από κάθε άποψη: για να ξεπερασθεί η κρίση, να διαφυλαχθούν οι κοινωνικές κατακτήσεις, να μην αμφισβητηθούν τα κυριαρχικά δικαιώματα του ελληνικού λαού που υπονομεύονται κατά πρωτοφανή τρόπο και πολλούς άλλους λόγους) ισχύει σε ένα και μόνο θέμα: Στο μέτωπο των ιδιωτικοποιήσεων όπου έχουν γίνει λιγότερα απ’ όσα για παράδειγμα προβλέπονταν στο Μεσοπρόθεσμο Σχέδιο το οποίο ψηφίσθηκε τέλη Ιουνίου του 2011, με την Βουλή περικυκλωμένη από εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές και την αστυνομία να επιδίδεται σε όργιο καταστολής, θυμίζοντας τις πιο μαύρες παραδόσεις της. Η ελληνική δημόσια διοίκηση ωστόσο πολύ σωστά έπραξε και έστω με τη μέθοδο της κωλυσιεργίας αρνήθηκε να υλοποιήσει το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων. Γιατί πίσω από την πίεση για το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας δεν κρύβεται το ενδιαφέρον των δανειστών μας να μειωθεί το δημόσιο χρέος άλλα το ιδιοτελές τους συμφέρον να «βάλουν στο χέρι» τις ΔΕΚΟ. Μια μάτια να ρίξει κάποιος στις τιμές τους όπως φαίνονται στον πίνακα που παραθέτουμε, κι οποίες βρίσκονται στο ναδίρ λόγω της γενικής πτώσης των τιμών των μετοχών στο χρηματιστήριο, καταλαβαίνει ποιο είναι το μυστικό αντικείμενο του πόθου των πιστωτών μας. Φαίνεται πως εύκολα κανείς μπορεί να γίνει ιδιοκτήτης μιας ΔΕΚΟ, να ελέγξει δηλαδή ένα μειοψηφικό μεν άλλα κρίσιμο πακέτο μετοχών με την τιμή που έχει μια καλή βίλα στη Μύκονο. Που θα ξαναβρούν τέτοια ευκαιρία οι ευρωπαίοι «εταίροι μας»;

Χρηματιστηριακή αξία των προς ιδιωτικοποίηση

εισηγμένων εταιρειών (τιμές σε εκ. ευρώ της 10ης Φεβρουαρίου 2012)

Αγροτική Τράπεζα             588

ΔΕΗ                                1.020

Εθνική τράπεζα                 2.500

Ελληνική Βιομ. Ζάχαρης     33

Ελληνικά  Πετρέλαια                   1.800

ΕΥΑΘ                               137

ΟΛΘ                                120

ΟΛΠ                                292

ΟΠΑΠ                              2.290

Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο  212

Οι τιμές προέρχονται από το Ημερήσιο Δελτίο Τιμών του Χρηματιστηρίου Αθηνών

Πέρα για πέρα δικαιολογημένη επομένως η επιμονή που δείχνουν οι Τροϊκανοί στο θέμα των ιδιωτικοποιήσεων στο νέο Μνημόνιο, όπου από την 3η σελίδα κιόλας αναφέρεται: «Η κυβέρνηση εφαρμόζει το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων με σκοπό την είσπραξη 50 δισεκατομμυρίων ευρώ μακροπρόθεσμα. Οι συνολικές εισπράξεις από αποκρατικοποιήσεις από τον Ιούνιο του 2011 θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 4,5 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2012, 7,5 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2013, 12,2 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2014 και 15 δισ. ευρώ μέχρι το 2015». Το πρόγραμμα ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας θα επιβαρύνει τις συνθήκες ζωής της πλειοψηφίας καθώς υπηρεσίες που με ένα ανεκτό σχετικά κόστος ως σήμερα προσφέρονταν στην κοινωνία πλέον θα γίνουν απροσπέλαστες έτσι ώστε να στηριχθεί η ιδιωτική κερδοφορία. Προς επίρρωση το άρθρο 2.2 του Μνημονίου όπου αναφέρεται κατά λέξη: «Τα τιμολόγια του ΟΑΣΑ, του ΟΣΕ και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ θα αυξηθούν κατά τουλάχιστον 25% ενώ τα επιχειρησιακά τους σχέδια θα επικαιροποιηθούν πλήρως». Έτσι δεν αναμένονται μόνο νέες ανατιμήσεις φωτιά στα εισιτήρια λεωφορείων και τρένων που έχουν ήδη αυξηθεί θίγοντας υπέρμετρα τα πιο φτωχά στρώματα, αλλά επίσης αναμένονται πιο αραιά δρομολόγια και κατάργηση πολλών δρομολογίων που κρίνεται ότι έχουν οριακή βιωσιμότητα. Το αποτέλεσμα θα είναι σταδιακά να γίνει ανυπόφορη η ήδη δραματική κατάσταση των μέσων μαζικής μεταφοράς που πρέπει να πούμε ότι όφειλαν να είναι ζημιογόνα και να ζουν από την κρατική επιχορήγηση για να παρέχουν υψηλής ποιότητας, γρήγορες, φθηνές και ασφαλείς μετακινήσεις.

Βρετανικό δίκαιο: Ραγιαδισμός και υποτέλεια

Το Μνημόνιο ωστόσο και η Σύμβαση Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης που το συνοδεύει θα μείνουν στην ιστορία ως μνημεία ξενοδουλείας επειδή υπάγουν τα νέα ομόλογα στο αγγλικό δίκαιο και σε εκείνο του δουκάτου του Λουξεμβούργου. Αναφέρεται κατά λέξη στο άρθρο 13 του Μνημονίου: «1. Η παρούσα σύμβαση και κάθε εξωσυμβατική αξίωσή που γεννάται σε σχέση με αυτήν διέπονται και θα ερμηνεύονται σύμφωνα με το αγγλικό δίκαιο. 2. Τα μέρη υποχρεούνται να υπαγάγουν κάθε διαφορά που ενδέχεται να προκύψει σε σχέση με τη νομιμότητα, εγκυρότητα, ερμηνεία ή έκκληση της παρούσας σύμβασης στην αποκλειστική αρμοδιότητα των δικαστηρίου του Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου».

Η αναγνώριση ως αρμόδιου δικαίου αυτού της Αγγλίας και του Λουξεμβούργου στο Μνημόνιο και τελικά της Αγγλίας (σύμφωνα με την ανακοίνωση Τύπου που εξέδωσε το υπουργείο Οικονομικών στις 21 Φεβρουαρίου – στα αγγλικά μάλιστα κι αυτή γραμμένη) δεν προκαλεί οργή μόνο για τον συμβολισμό που εμπεριέχει η κίνηση στο βαθμό που ένα κυρίαρχο κράτος, όπως υποτίθεται πως είναι η Ελλάδα, παραιτείται θεμελιωδών δικαιωμάτων του. Συνιστά επίσης πρόκληση και λόγω των συγκεκριμένων, αρνητικών συνεπειών στην περίπτωση που εξέλθουμε της νομισματικής ενοποίησης, είτε κατόπιν δικής μας απόφασης, είτε  κατόπιν γερμανικής εντολής, όπως είναι και το πιθανότερο να συμβεί. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο οι πιστωτές θα έχουν διασφαλιστεί και ο ελληνικός λαός θα συνεχίσει να εξυπηρετεί ένα χρέος χωρίς να έχει τη δυνατότητα να αλλάξει τους όρους του, με την ίδια ευκολία που θα το έκανε αν για παράδειγμα τα νέα ομόλογα διέπονταν από το ελληνικό δίκαιο, οπότε θα αρκούσε ένας νόμος που θα άλλαζε το νόμισμα αποπληρωμής τους.

Οι συνταγματολόγοι καταδικάζουν

Τόσο η συναφής με τα παραπάνω ρήτρα παραίτησης από τις ασυλίες της εθνικής κυριαρχίας που υπάρχει στο Μνημόνιο όσο και πολλές άλλες πλευρές του επικρίθηκαν με έγκυρο τρόπο και εμπεριστατωμένα από πέντε καθηγητές Συνταγματικού Δικαίου που κατά τη διάρκεια όλης αυτής της μαύρης διετίας έχουν συμβάλει τα μέγιστα με τις γνώσεις τους στην αποκάλυψη των νομικών και συνταγματικών οργίων που συνόδευσαν την ένταξη της Ελλάδας στο σφαγείο του ΔΝΤ και της ΕΕ (Γ. Κασιμάτης,  Α. Δημητρόπουλος, Γ. Κατρούγκαλος, Η. Νικολόπουλος και Κ. Χρυσόγονος). Η επιστολή που συνέταξαν τελείωνε με το εξής: «Η ψήφιση του νομοσχεδίου συνιστά συνεπώς εκτροπή  από τη συνταγματική, την ευρωπαϊκή και τη διεθνή νομιμότητα». Σε άλλα σημεία της ιδιαίτερης σημασίας κοινής τους δήλωσης αναφέρεται:

Η παρούσα Βουλή εκλέχθηκε τον Οκτώβριο του 2009 κάτω από εντελώς διαφορετικές πολιτικές προϋποθέσεις και η λαϊκή εντολή προς αυτή, κατά την έννοια του άρθρου 41 του Συντάγματος, ήταν διαμετρικά αντίθετη από όσα προβλέπει τώρα το κατατεθειμένο κείμενο.  Λείπει, συνεπώς, η δημοκρατική νομιμοποίηση για την ψήφισή του.
Το περιεχόμενο του κειμένου, που καλείται να ψηφίσει η Βουλή είναι προϊόν οικονομικού και πολιτικού εκβιασμού, εκ μέρους των εκπροσώπων των δανειστών, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου (άρθρο 52 της Διεθνούς Σύμβασης της Βιέννης του 1969).
Το κείμενο που κατατέθηκε για ψήφιση δεν αποτελεί κατά το Σύνταγμα ούτε  σχέδιο νόμου, δεδομένου ότι δεν περιλαμβάνει διατάξεις νομοθετικού περιεχομένου ούτε σχέδιο νόμου κυρωτικού διεθνούς σύμβασης, δεδομένου ότι δεν περιέχει το υπογεγραμμένο κείμενο της διεθνούς σύμβασης. Πρόκειται για κείμενο προγράμματος, που επιχειρείται να δεσμεύσει ανεπίτρεπτα επί δεκαετίες το μέλλον της χώρας. Παρουσιαζόμενο, συνεπώς, ως δεσμευτικό κείμενο νόμου, παραβιάζει την αντιπροσωπευτική αρχή και την κατά το Σύνταγμα άσκηση της νομοθετικής λειτουργίας (άρθρο 26 Σ).
Το κείμενο επιχειρείται να υπερψηφιστεί κατά παράβαση του άρθρου 29 του Συντάγματος, στο βαθμό που επιβάλλεται κομματική πειθαρχία χωρίς προηγούμενη εσωτερική ψηφοφορία και απόφαση συλλογικών κομματικών οργάνων.
Η πρόβλεψη ότι οι νέες δανειακές συμβάσεις θα ισχύουν από την υπογραφή τους, χωρίς κύρωση από την Βουλή, παραβιάζει τα άρθρα 28 παρ. 2 και  36 παρ. 2 του Συντάγματος, καθώς και το διεθνές δίκαιο.
Οι συνταγματικές και οι διεθνούς δικαίου εγγυήσεις σεβασμού και προστασίας της εθνικής κυριαρχίας προσβάλλονται επιπλέον:
(α) Με την επανάληψη –όπως και στη Σύμβαση Δανειακής Διευκόλυνσης της 10.5.2010- της  ρήτρας παραίτησης από τις ασυλίες της εθνικής κυριαρχίας, (β) με τον υπερδανεισμό της χώρας και την άμεση στέρηση της δυνατότητας ικανοποίησης των βασικών αναγκών του ελληνικού λαού και της αξιοπρεπούς διαβίωσης των ελλήνων πολιτών, (γ) με τη σώρευση «επαχθούς» δανεισμού και (δ) με την εφαρμογή του αγγλικού δικαίου και όχι του δημοσίου διεθνούς δικαίου που διέπει τις διεθνείς συμβάσεις των κρατών. Συνεπώς, το κείμενο που καλείται η Βουλή να ψηφίσει παραβιάζει στον πυρήνα τους τις συνταγματικές εγγυήσεις της εθνικής κυριαρχίας,  της λαϊκής κυριαρχίας και της δημοκρατικής αρχής (άρθρο 1 του Συντάγματος).

Τα μέτρα που προβλέπει το προς ψήφιση κείμενο ότι θα επιβληθούν στον ελληνικό λαό παραβιάζουν τις αρχές της ισότητας των βαρών, του κοινωνικού κράτους δικαίου (άρθρα 4 παρ. 5 και  25 παρ. 1 του Συντάγματος) και τις εγγυήσεις των κοινωνικών δικαιωμάτων των Ελλήνων (άρθρα 22 και 23 του Συντάγματος). Παραβιάζουν επίσης θεμελιώδεις εγγυήσεις  της Συνθήκης της Λισαβόνας (του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων) και του διεθνούς δικαίου, καθώς και εγγυήσεις του διεθνούς εργατικού δικαίου.
Μεταβατική η συμφωνία για τα 130 δις. ευρώ

Η συμφωνία που υπογράφτηκε στο Eurogroup την Τρίτη 21 Φεβρουαρίου, με την οποία άνοιξε ο δρόμος για την χορήγηση του νέου δανείου των 130 δισ. ευρώ επιβεβαίωσε και με το παραπάνω τις διαφωνίες των συνταγματολόγων. Συνολικά πρόκειται για μια συμφωνία εξόχως επιζήμια και βλαπτική για τα συμφέροντα της Ελλάδας, η οποία συνοδεύεται από όρους απαράδεκτους που μόνο ένας δοτός πρωθυπουργός θα μπορούσε να δεχθεί κι η οποία σύντομα θα αποδειχθεί μεταβατική και αναποτελεσματική. Δεν λύνει δηλαδή το πρόβλημα του δημόσιου χρέους παρότι το αρχικό σχέδιο για κούρεμα ύψους 50% άλλαξε κι έγινε 53,5% ώστε να πραγματοποιηθεί ο στόχος μείωσης του δημόσιου χρέους κατά 100 δις. ευρώ.

Προϋπόθεση όμως γι’ αυτή τη ρύθμιση δεν είναι μόνο η αιματηρή λιτότητα, το αγγλικό δίκαιο και η εντελώς απαράδεκτη επιβάρυνση των ασφαλιστικών ταμείων αλλά και άλλοι εξ ίσου απεχθείς όροι όπως: Πρώτο η έλευση στην Αθήνα ενισχυμένης σε σχέση με σήμερα και μόνιμης αντιπροσωπείας που θα εγκατασταθεί σε κρίσιμα υπουργεία και υπηρεσίες. Δεύτερο, η δημιουργία ενός κλειστού λογαριασμού στον οποίο θα τοποθετούνται τα χρήματα από το εξωτερικό που κατευθύνονται στην εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους. Οι δύο αυτοί όροι δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι βαθαίνουν το καθεστώς κηδεμονίας κι επιτήρησης που έχει επιβληθεί στην Ελλάδα με τον διορισμό των Ράιχενμπαχ και Φούχτελ κι από άτυπο αυτό το καθεστώς γίνεται πλέον και τυπικό. Οι γκαουλάιτερ που θα διορίσει η Μέρκελ στην Αθήνα θα λειτουργούν σαν δύναμη κατοχής υπηρετώντας τα συμφέροντα των πιστωτών σε βάρος κάθε έννοιας δημοσίου συμφέροντος. Σε αυτό το πλαίσιο οποιαδήποτε στιγμή τα δημόσια έσοδα δεν επαρκούν για την αποπληρωμή ομολόγων δεν θα έχουν κανένα δισταγμό να απολύουν 1.000 ή 2.000 δημόσιους υπαλλήλους αν απαιτείται ή να κλείνουν σχολεία όπως έκαναν και οι παππούδες τους, Ναζί κατακτητές.

Παρόλα αυτά ακόμη κι οι προβλέψεις που διατυπώνονται για μείωση του δημόσιου χρέους στο 120% του ΑΕΠ το 2020 είναι όνειρα θερινής νυκτός. Οι θριαμβολογίες των υπουργών και των αξιωματούχων της ΕΕ (που πρέπει να ομολογήσουμε πως ήταν πιο συγκρατημένες) γρήγορα θα αποδειχθούν κενό γράμμα. Ο λόγος είναι απλός: όπως ακριβώς η λιτότητα (που καταδικάζει το ΑΕΠ σε συρρίκνωση) οδήγησε σε αποτυχία τους μέχρι τώρα στόχους διαχείρισης του χρέους (όπως μετριέται ως ποσοστό του ΑΕΠ) έτσι και τώρα η παρατεταμένη λιτότητα θα οδηγήσει σε ναυάγιο το στόχο μείωσης του στο 120% το 2020. Στόχος που, ειρήσθω εν παρόδω, απέχει σημαντικά από το να χαρακτηριστεί ως όριο βιωσιμότητας για ένα δημόσιο χρέος. Σε αυτό το επίπεδο ήταν το φθινόπωρο του 2009 στην Ελλάδα και στο ίδιο επίπεδο ήταν το καλοκαίρι του 2011 στην Ιταλία, ανοίγοντας και στις δυο περιπτώσεις τον Ασκό του Αιόλου. Γιατί το 2020 να είναι διαφορετικά; Πολύ περισσότερο γιατί να πάρουμε στα σοβαρά τις προβλέψεις τους για μετά από οκτώ χρόνια όταν μέχρι στιγμής έχουν αποτύχει παταγωδώς να προβλέψουν πολύ πιο απλά μεγέθη όπως η εξέλιξη της ανεργίας και του ΑΕΠ;

Η αποτελεσματικότητα του πακέτου διάσωσης αμφισβητήθηκε από όλα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης: «Η Ελλάδα απέφυγε τη χρεοκοπία με τη συμφωνία διάσωσης της τελευταίας στιγμής – ως προς το παρόν. Μακροπρόθεσμες ωστόσο αμφιβολίες για την ικανότητά της να αποπληρώσει τα κλιμακούμενα χρέη της παραμένουν, αυξάνοντας τα ερωτήματα για το κατά πόσο θα χρειαστούν τελικά ακόμη περισσότερα χρήματα διάσωσης», έγραφε χαρακτηριστικά η International Herald Tribune από την πρώτη της σελίδα, την επομένη της συμφωνίας, Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου 2012. Στο ίδιο κλίμα ήταν και το σχετικό άρθρο στην αγγλόφωνη ηλεκτρονική σελίδα του Spiegel στις 21 Φεβρουαρίου: «Πολλοί οικονομολόγοι είναι επίσης σκεπτικοί για τις προοπτικές της Ελλάδας να επιστρέψει στην οικονομική μεγέθυνση. Η χώρα βρίσκεται στο πέμπτο έτος ύφεσης και τα μέτρα λιτότητας αναμένεται να κάνουν ακόμη πιο δύσκολη κάθε πιθανή ανάκαμψη. Επίσης παραμένει ασαφές κατά πόσο η Αθήνα θα τα καταφέρει ακόμη και με ένα μειωμένο χρέος»!

Όλε αυτές οι παλινωδίες (που αποδεικνύουν ότι μόνο η μονομερής παύση πληρωμών μπορεί να αποδειχθεί τελεσφόρα και συμφέρουσα) έχουν καταδικάσει πέρα από την οικονομία και την πολιτική σε ένα πρωτοφανές τέλμα. Για την ακρίβεια όλο το πολιτικό σύστημα, που πλέον συμπεριλαμβάνεται στα θύματα των συνταγών του ΔΝΤ και της ΕΕ. Οι διαγραφές σχεδόν 50 βουλευτών από το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, επειδή δεν ψήφισαν το Μνημόνιο μένοντας έτσι πιστοί στις αρχές τους αντίθετα με τις ηγεσίες των κομμάτων τους, αποτέλεσε τη χαριστική βολή στα δύο κόμματα εξουσίας που ούτως ή άλλως στις δημοσκοπήσεις δοκιμάζονταν οι αντοχές τους. Κι αυτό δεν ισχύει μόνο για το ΠΑΣΟΚ που έχει κατρακυλήσει στην πέμπτη θέση, αλλά και για τη ΝΔ που αδυνατεί να πετύχει αυτοδυναμία. Η στροφή μάλιστα του Α. Σαμαρά σε φιλομνημονιακές θέσεις, όσο κι αν του έδωσε ανέλπιστο «μπόνους» την μεταγραφή των Μ. Βορίδη και Ά. Γεωργιάδη, ροκανίζει μακροπρόθεσμα την καρέκλα του στην αρχηγία του κόμματος, καθώς η ισχύς του τον πρώτο ένα – ενάμισι χρόνο μετά την εκλογή του δεν απέρρεε από πουθενά αλλού πέρα από του δεσμούς που είχε δημιουργήσει με την λαϊκή, αντιμνημονιακή Δεξιά.

Σε αυτό το πλαίσιο το νέο Μνημόνιο και το νέο δάνειο εξελίσσονται σε σημείο τομής όχι μόνο για την κοινωνία και την οικονομία αλλά και την πολιτική.

 (Nexus 3.2012)