Τα αγέλαστα θρανία της πείνας…

Στεφανάκου Π.

Φέτος τα Χριστούγεννα πολλά παιδιά ευχήθηκαν να μην κλείσουν τα σχολεία. Όχι επειδή δεν τους αρέσουν οι διακοπές, αλλά επειδή η πείνα τούς γρατζουνάει το στομάχι και στο σχολείο υπάρχει πάντα η ελπίδα της ερώτησης: Θέλεις; Άλλωστε υπάρχει και η Ελένη που η μαμά της της βάζει πιο πολύ φαΐ στο κατσαρολάκι γιατί έχει καταλάβει ότι εγώ πεινάω. Επισήμως δεν το έχω πει, αλλά ανεπισήμως -επειδή πάλι «ξέχασα» να φέρω φαγητό από το σπίτι- τρώω από την Ελένη…

Την ίδια ευχή έκαναν φέτος και τα παιδιά που η πείνα τους πλέον δεν αντιμετωπίζεται εκ των ενόντων. Το Βρεφοκομείο της Αθήνας ετοιμάζει, έπειτα από αίτημα διευθυντών ολοήμερων σχολείων, 116 μερίδες φαγητού για παιδιά δημοτικού που κάθονταν ξενηστικωμένα στα θρανία και δεν είχαν καμιά Ελένη να συμβάλει στο μεσημεριανό τους. Μέσα σε λίγες εβδομάδες από το ένα αίτημα παροχής συσσιτίου φτάσαμε στα 116. Και η αγωνία της προέδρου του Βρεφοκομείου Μαρίας Ηλιοπούλου είναι τι θα γίνει τις γιορτές. Πώς τα παιδιά αυτά θα πάρουν το φαγητό τους τις μέρες που τα σχολεία θα είναι κλειστά; Αγωνιά και παλεύει για λύση η πρόεδρος του Βρεφοκομείου…

Το χρονικό των κρουσμάτων ασιτίας

Η ανάγκη για οργανωμένα μαθητικά συσσίτια είναι απόλυτη. Το ξημέρωμα του 2012 βρίσκει παιδιά στην Ελλάδα που πεινάνε. Είναι η πιο συγκλονιστική είδηση της χρονιάς. Όταν τον Οκτώβριο καταγγέλθηκαν κρούσματα λιποθυμίας μικρών μαθητών λόγω ασιτίας σε σχολεία του 6ου διαμερίσματος της Αθήνας, η υπουργός Παιδείας δήλωσε ότι όποιος μιλάει για πείνα είναι φρικτός λαϊκιστής που επιχειρεί να δημιουργήσει «με ακραίο τρόπο κλίμα ανασφάλειας στα σχολεία». Λίγες ημέρες μετά βγήκε ο δήμαρχος Μεσολογγίου και δημοσιοποίησε τις καταγγελίες δασκάλων ότι τουλάχιστον 10 παιδιά πάνε στο σχολείο έτοιμα να λιποθυμήσουν από την πείνα, καθώς και τις ενέργειες τόσο του δήμου όσο και των συλλόγων γονέων να στηρίξουν τα παιδιά αυτά. Μετά ήρθε το Ηράκλειο, όπου ένας δεκατριάχρονος μαθητής λιποθύμησε στον χώρο του σχολείου γιατί είχε δύο μέρες να φάει. Η υπουργός Παιδείας τόσο στην περίπτωση του Μεσολογγίου όσο και του Ηρακλείου σιώπησε. Δεν μετακινήθηκε όμως ούτε στο ελάχιστο από τη θέση της και δεν δίστασε να αδειάσει ακόμη και την υφυπουργό της Ε. Χριστοφιλοπούλου όταν εκείνη άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο παροχής μικρογευμάτων σε μαθητές 300 σχολείων της χώρας.

Οι δηλώσεις της υφυπουργού Παιδείας έγιναν μία ημέρα μετά την αποκάλυψη ότι το Βρεφοκομείο Αθηνών, που καθημερινά ετοιμάζει περίπου 5.500 μερίδες φαγητού για τα παιδιά των παιδικών σταθμών του δήμου της Αθήνας, έχει συμπεριλάβει στο πρόγραμμα σίτισής του και 67 μαθητές ολοήμερων δημοτικών σχολείων της Αθήνας. Από τις 12 Δεκεμβρίου που έγιναν οι αποκαλύψεις αυτές, τα παιδιά δημοτικού που σιτίζονται από το Βρεφοκομείο σχεδόν διπλασιάστηκαν. Και να ʼταν μόνο αυτό; Η πρόεδρος του Βρεφοκομείου αποκάλυψε ότι πληθαίνουν τα αιτήματα γονέων για απαλλαγή από τα τροφεία που καταβάλλουν για τη σίτιση των παιδιών τους στους παιδικούς σταθμούς. Μέχρι τώρα μετράει 170. Πόσο θα μακρύνει ακόμα η λίστα της ανέχειας; Πόσα παιδιά θα βασανίσει το μαρτύριο της πείνας;

Ξεκόβει τα συσσίτια η υπουργός

Η κ. Διαμαντοπούλου κάνει ότι δεν καταλαβαίνει. «Δεν έχουμε περιστατικό παιδιού που πεινάει” θέλει να πει, αλλά δεν τολμάει. «Το μόνο στοιχείο που έχουμε είναι την πολύ μεγάλη μείωση στην κίνηση των κυλικείων. Αυτά που ακούγονται περί συσσιτίων δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα».

Κι όμως, όλο και περισσότερα παιδιά στην Ελλάδα έχουν αρχίσει να πεινάνε. Όλο και περισσότερες οικογένειες έχουν αγέλαστη ζωή γιατί ξυπνάνε και κοιμούνται με το ίδιο αγωνιώδες ερώτημα: Τι θα φάμε;

Το υπουργείο Παιδείας δεν μπορεί πλέον να κρύβεται πίσω από το δάκτυλό του. Το θέμα της πείνας δεν είναι ούτε θέμα φιλανθρωπίας, ούτε μόνο θέμα αλληλεγγύης. Αυτές είναι λύσεις προσωρινές, που δεν διασφαλίζουν το ζητούμενο: ότι όλα τα παιδιά θα τρώνε τουλάχιστον ένα καλό, θρεπτικό γεύμα την ημέρα. Οι Ομοσπονδίες Γονέων το φωνάζουν. Ζητούν να συσταθεί Παρατηρητήριο σε κάθε δήμο, να δοθεί έκτακτο κονδύλι στις σχολικές επιτροπές για τη σίτιση των παιδιών που έχουν ανάγκη.

Ακόμα και στα πιο σκοτεινά χρόνια της Ιστορίας αυτού του τόπου, υπήρξε κάποια μέριμνα για τη σίτιση των παιδιών. Ο θεσμός των μαθητικών συσσιτίων λειτούργησε σχεδόν μια τριακονταετία (από το 1938 μέχρι το 1968).

Το ʼ46, γράφουν οι Χ. Λεβεντάκης και Β. Γκαρίλα, περιελάμβανε μόνο πρωινό ρόφημα. Το ʼ47-ʼ48 προστέθηκε και ξηρή τροφή (τυρί) και από το 1949 ώς το 1952 εμπλουτίστηκε με σταφιδόψωμο, «συγκείμενο από αλεύρι 20 δράμια, σταφίδα 5 δράμια, έλαιο ή λίπος 2 δράμια και αλάτι 1 δράμι». Το «ως άνω διαιτολόγιο απέδιδε 540 θερμίδες ημερησίως και λεύκωμα 23 γραμμάρια». Σύμφωνα με τους δύο ερευνητές, από το 1963 προστέθηκε και μεσημβρινό γεύμα. Το 1965 τα συσσίτια θα τεθούν «υπό την απόλυτον καθοδήγηση και εποπτεία του υπουργείου Παιδείας, ασκούμενη υπό των περιφερειακών υπηρεσιών του» και θα καλύπτουν 600.000 μαθητές. Η παροχή συσσιτίων γενικεύεται το 1966, σχεδόν σε όλα τα δημοτικά σχολεία. Η χούντα αναθεωρεί τον θεσμό και σταδιακά αντικαθιστά τα συσσίτια με διανομή απαρασκεύαστων τροφίμων made in USA.
Ποιος να το πίστευε ότι χρονιάρες μέρες θα γράφαμε για συσσίτια. Αν η λέξη ακούγεται σκληρή, η πείνα είναι σκληρότερη… Το Βρεφοκομείο της Αθήνας με τον προϋπολογισμό που έχει δεν μπορεί να καλύψει περισσότερα από 200 αιτήματα. Και Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα…

Η ΑΥΓΗ, 24

Πρωτοβουλία για την Αντισυστημική Αριστερά