Μπα; Δηλαδή η Ελλάδα θα χρεωκοπήσει τελικά (έστω και "επιλεκτικά"); Άλλα μας έλεγαν

Η χρεωκοπία είναι ο μπαμπούλας, και άρα πρέπει να σας ρημάξουμε για να σας...γλιτώσουμε από αυτό το μπαμπούλα". Αυτό ήταν εν ολίγοις το επιχείρημα της άρχουσας τάξης προκειμένου να δικαιολογήσει την τεραστίων διαστάσεων επίθεση που έχει εξαπολύσει εναντίον της κοινωνίας, προκειμένου στην πραγματικότητα να σώσει τον εαυτούλη της, και ειδικά τις χρεωκοπημένες τράπεζες.

Βέβαια, τόσο η Ελλάδα όσο και πολλές ακόμα χώρες της Δύσης είναι χρεωκοπημένες ("τα νούμερα δε βγαίνουν"). Αλλά αυτό θα οδηγούσε σε χρεωκοπία των τραπεζών που κατέχουν ομόλογα αυτών των χωρών, και άρα αυτή η απλή αλήθεια δε μπορούσε να γίνει αποδεκτή από την άρχουσα τάξη. Δυστυχώς, ούτε οι λαοί φαίνονται να είναι έτοιμοι να την αποδεχτούν, είτε επειδή δε ξέρουν τα γεγονότα (λόγω άγνοιας), είτε επειδή δε θέλουν να το παραδεχτούν - κάτι που βέβαια κάνει τα πράγματα ακόμα χειρότερα, διότι έτσι "καθυστερούν το αναπόφευκτο". Και αυτό ήταν από την αρχή βασικό κομμάτι της στρατηγικής της άρχουσας τάξης, που χρειαζόταν χρόνο ώστε να μοιράσει στις τράπεζες αρκετά κεφάλαια ώστε να μπορέσουν να αντέξουν τις (αναπόφευκτες) απώλειες που θα έχουν όταν η Ελλάδα και άλλες χώρες κηρύξουν και επίσημα πτώχευση (αφού πρώτα τις έχουν ξεκοκαλίσει).

Ο χρόνος αυτή τη στιγμή κυλά εναντίον μας, καθώς όσο περισσότερο οι τράπεζες ρουφάνε τους πόρους από όλη την υπόλοιπη κοινωνία, βυθίζοντας την στην εξαθλίωση, τόσο περισσότερο θα δέχονται να παραδέχονται την αλήθεια. Ήδη μέσα στις τελευταίες λίγες ώρες ο επικεφαλής της Commerzbank πρότεινε κούρεμα 30% (διότι προφανώς μπορεί πλέον να το αντέξει), ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών δήλωσε ότι "δεν αποκλείεται, πλέον, η «επιλεκτική χρεοκοπία» για την Ελλάδα", ενώ ήταν η πρώτη φορά που και η επίσημη ελληνική κυβέρνηση -δια στόματος Βενιζέλου- παραδέχτηκε ότι υπάρχει στο τραπέζι η "ελεγχόμενη χρεωκοπία" (ή "επιλεκτική χρεωκοπία" ή όπως αλλιώς την ονομάζουν τέλος πάντων. Το ζήτημα είναι ότι η Ελλάδα θα χρεωκοπήσει, το ξέρουν, και απλά προσπαθούν να βρουν έναν τρόπο ώστε όταν γίνει αυτό, να μην ενεργοποιηθούν τα CDS -ασφάλιστρα κινδύνου που αφορούν την περίπτωση χρεωκοπίας της Ελλάδας, ώστε να μην πληρωθούν αυτοί που επένδυσαν ("στοιχημάτισαν") στην χρεωκοπία της Ελλάδας).

Ενδιαφέρον έχει μάλιστα και το ότι ο Βενιζέλος μίλησε χωρίς περιστροφές και για το ποιον θέλουν να εξυπηρετήσουν με μια τέτοια "ελεγχόμενη χρεωκοπία" - εδώ το σχετικό κομμάτι από το παραπάνω link:

Ο κ. Βενιζέλος ξεκαθάρισε ότι η Ελλάδα επιθυμεί ένα «κρυστάλλινο» και ισχυρό μήνυμα και απόλυτη κάλυψη για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας, είτε από την ΕΚΤ είτε από τα κράτη- μέλη και άλλους θεσμούς, όπως το EFSF
...
Ειδικά για το τραπεζικό σύστημα της χώρας, ο υπουργός τόνισε ότι με τη φράση «πλήρης θεσμική κάλυψη για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας» εννοεί ότι «υπάρχει πρόβλημα ρευστότητας, κάλυψης αναγκών των τραπεζών (διότι, είναι κλειστή η διατραπεζική αγορά και όχι μόνο για τις ελληνικές τράπεζες), άρα πρέπει να ληφθούν μέτρα που θα λειτουργούν αντιρροπιστικά».

Κοινώς, οι τράπεζες θα χρεωκοπήσουν, οπότε βοηθήστε τις με κάθε τρόπο - "τράπεζες uber alles". Όσο για τους εκατομμύρια άνεργους, φτωχούς, κτλ, αυτοί είναι αναλώσιμοι, "πρέπει" να ζήσουν ή να πεθάνουν στη φτώχεια, ώστε να ζήσουν οι τράπεζες.

Και πράγματι, επειδή άλλωστε το θέμα αφορά ολόκληρο το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα, είχαμε την εξής απάντηση:

Η ΕΕ θα στηρίξει τις τράπεζες που θα αποτύχουν στα τεστ αντοχής

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύτηκε σήμερα να στηρίξει τις τράπεζες που θα αποτύχουν στα τεστ αντοχής που έγιναν πρόσφατα και τα αποτελέσματα αναμένεται να ανακοινωθούν την Παρασκευή το απόγευμα, εν μέσω τεταμένου κλίματος λόγω των φόβων για τη διάδοση της κρίσης χρέους στην Ευρώπη.

Τα φετινά τεστ θεωρούνται πιο «σκληρά» από τα προηγούμενα που είχαν γίνει και αφορούν 91 τράπεζες οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 65% του ευρωπαϊκού τραπεζικού ενεργητικού.

Τα προηγούμενα είχαν επικριθεί για έλλειψη αξιοπιστίας αφού δύο ιρλανδικές τράπεζες που τα είχαν περάσει «επιτυχώς" βρέθηκαν στο χείλος της χρεοκοπίας αμέσως μετά. (σ.σ. βασικά και τώρα θα πουν ψέματα (ξανά), διότι οι τράπεζες ακόμα ΔΕΝ είναι 100% έτοιμες να αντέξουν όλες αυτές τις απώλειες. Είναι όμως "κάθε μέρα και καλύτερα', χάρη στις κρατικές επιδοτήσεις που παίρνουν εις βάρος μας, και έτσι δε χρειάζεται να πουν τόσα ψέματα όσα πχ έλεγαν πέρσι)

Θυμίζουμε για πολλοστή φορά ένα κομμάτι από την ανάλυση του Michael Pettis, αρθρογράφου των Financial Times και πανεπιστημιακού καθηγητή από το περσινό καλοκαίρι:

…Πριν από κάθε κήρυξη πτώχευσης υπάρχει η ψευδαίσθηση ότι η πιστώτρια χώρα αντιμετωπίζει απλώς ένα βραχυπρόθεσμο πρόβλημα χρηματοδότησης, καθώς και ότι με πολλή πειθαρχία και λίγη καλή θέληση θα είναι σε θέση να συνεχίσει την πορεία της από την κρίση. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου πολλές «λύσεις» αναδιάρθρωσης του χρέους προτείνονται - οι οποίες συνεπάγονται την αύξηση του χρέους, και συχνά με τον πιο οικονομικά αποσταθεροποιητικό τρόπο - που καθιστούν αναπόφευκτα την τελική επίλυση της κρίσης πολύ πιο δύσκολη και οι οποίες αυξάνουν σημαντικά τα ασφάλιστρα για την περίπτωση χρεωκοπίας. Το πιο διαβόητο πρόσφατο παράδειγμα των τρομερών αυτών «λύσεων» ήταν το χρέος της Αργεντινής το 2001, με την οποία ναδιάρθρωση του οποίου αυξήθηκε δραματικά το σύνολο των υποχρεώσεων της χώρας ενώ απεγνωσμένα προσπαθούσε να διατηρήσει την ψευδαίσθηση ότι κάπως θα μπορούσε να έχει ανάπτυξη και έτσι να αποπληρώσει το χρέος της.

Η Ελλάδα, και ίσως δύο ή τρεις άλλες χώρες, απλά δεν μπορούν να επιστρέψουν ποσά που χρωστάνε. Τελικά πρόκειται να χρεωκοπήσουν, και στη συνέχεια, στη διαδικασία αναδιάρθρωσης, θα λάβουν επαρκή μείωση του χρέους που θα τους επιτρέπει να επιστρέψουν σε μια υγιή βάση και με μια εύλογο προοπτική αποπληρωμής. Αλλά για όσο διάστημα διατηρούν το πρόσχημα ότι μπορούν και θα επιστρέψουν το πλήρες οφειλόμενο ποσό, οι προκύπτουσες στρεβλώσεις στην οικονομία θα σημαίνουν ότι οι επιχειρήσεις θα από-επενδύουν και η χώρα δεν θα έχει ανάπτυξη.

Το ιστορικό προηγούμενο καθιστά σαφές ότι, όσο το κράτο-δανειολήπτης είναι αναγκασμένο να αποπληρώνει ένα μη-αποπληρώσιμο χρέος, δεν θα έχει ανάπτυξη. Τελικά, όπως έχει συμβεί σχεδόν σε κάθε προηγούμενη παρόμοια περίπτωση, οι πιστωτές και οι οφειλέτες θα αναγνωρίσουν την πραγματικότητα και θα βρουν ένα ένα σχέδιο για haircut του χρέους που θα επιτρέψει στην οικονομία να επιστρέψει στην ανάπτυξη. Μέχρι τότε, αναμένουμε χαμηλή ανάπτυξη, υψηλή ανεργία, και συνεχείς μάχες για το χρέος.

Πόσο καιρό θα χρειαστεί για τον κόσμο να το πάρει απόφαση ότι είναι αναπόφευκτο;Αυτό μας οδηγεί στο πέμπτο πράγμα που μπορούμε να μάθουμε από τα ιστορικά προηγούμενα.

5. Η χρεωκοπία της Ελλάδας δεν θα αναγνωριστεί επίσημα για πολλά χρόνια.

Όταν οι περισσότερες από τις υποχρεώσεις του χρεωκοπημένου κράτους ήταν κατανεμημένες σε μια ευρεία ποικιλία ομολογιούχων, οι δυνάμεις της αγοράς ενεργούσαν αρκετά γρήγορα για να αναγκάσουν άφεση (haircut) χρέους. Ανεξόφλητα ομόλογα λαμβάνουν μεγάλες εκπτώσεις, και είναι πολύ πιο εύκολο για κάποιον που αγόρασε το χρέος στο 1/3 της ονομαστική αξία του να συμφωνήσει με 50% άφεση του χρέους από ό, τι για κάποιον που έκανε το αρχικό δάνειο.

Αλλά τα πράγματα είναι διαφορετικά με την τρέχουσα κατανομή των χρεών των χρεωκοπημένων ευρωπαϊκών κρατών, όπως ήταν και με τα κρατικά δάνεια της δεκαετίας του 1970. Είναι συγκεντρωμένα στο εσωτερικό του τραπεζικού συστήματος, και οι τράπεζες δεν μπορούν να αντέξουν τις απώλειες χωρίς οι ίδιες να καταρρεύσουν σε χρεοκοπία. 

Αυτό δεν μπορεί να επιτραπεί να συμβεί. Η κρίση του χρέους των ΛΑΧ της δεκαετίας του 1980 μαινόταν για σχεδόν μια ολόκληρη δεκαετία - μια δεκαετία παύσης πληρωμών, φυγής κεφαλαίων, και έντονα χαμηλής ανάπτυξης - πριν οι πιστωτές επισήμως αναγνώρισαν ότι οι περισσότεροι αγωνιζόμενοι δανειολήπτες δεν θα μπορούσαν να εξοφλήσουν το χρέος τους και χρειάζονταν μερική άφεση χρέους. Η πρώτη επίσημη αναγνώριση της διαγραφής χρεών συνέβη με το σχέδιο αναδιάρθρωσης του Μεξικού Brady το 1990. Η ανάπτυξη επέστρεψε στις περισσότερες χώρες μόνο αφότου κατέστη σαφές ότι θα λάβουν άφεση χρέους.

Γιατί πήρε τόσο καιρό; Ήταν οι τράπεζες ηλίθιες; Όχι, οι τράπεζες γνώριζαν πολύ καλά ότι δεν επρόκειτο να πάρουν πίσω τα χρήματά τους ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, αλλά για να το αναγνωρίσουν επίσημα αυτό θα έπρεπε να χάσουν περισσότερα κεφάλαια για την απορρόφηση των ζημιών από όσα είχαν. Η αναγνώριση του προφανούς έπρεπε λοιπόν να καθυστερήσει σχεδόν μία ολόκληρη δεκαετία, ώστε οι τράπεζες να οικοδομήσουν ένα επαρκές κεφάλαιο ως «μαξιλάρι» για την απορρόφηση των ζημιών. 

Το ίδιο και με την Ευρωπαϊκή κρίση. Ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού χρέους κατέχεται από ευρωπαϊκές τράπεζες, και απλά δεν έχουν αρκετό κεφάλαιο για να απορροφήσουν τις ζημίες του ελληνικού χρέος, πόσο μάλλον αν η Ελλάδα συνοδεύεται από την Πορτογαλία, την Ισπανία και άλλες. Οι τράπεζες θα πρέπει πρώτα να ανοικοδομήσουν τις κεφαλαιακές βάσεις τους για να μπορέσουν να παραδεχτούν το αυτονόητο, και αυτό θα μπορούσε να διαρκέσει αρκετά χρόνια.

Έτσι, είμαστε καταδικασμένοι να περάσουμε το μεγαλύτερο μέρος της επόμενης δεκαετίας, με αναβολή της επίλυσης της κρίσης, ενώ οι τράπεζες ανοικοδομήσουν την οικονομική τους βάση. Μέχρι να το κάνουν, όλοι θα προσποιηθούμε ότι η Ελλάδα δεν είναι χρεωκοπημένη και ότι οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν θα έχουν κρίση. Εν τω μεταξύ, καμία από αυτές τις χώρες δε θα μπορέσει να έχει ανάπτυξη.

Την ίδια στιγμή, η Ιρλανδία υποβαθμίστηκε επισήμως σε junk, και πλέον φτάσαμε και στην Ιταλία, που είναι πολύ μεγάλο οικονομικό μέγεθος - και δε θα είναι η τελευταία. Ο Buiter της Citigroup επανέφερε την πρόταση που είχε κάνει αυτός και μερικοί άλλοι, να τυπώσει η ευρωζώνη 2 τρισεκατομμύρια ευρώ (!), και να τα δώσει στις χρεωκοπημένες τράπεζες ώστε να επιβιώσουν, μιας και τόσα χρειάζονται. Αργότερα βέβαια, αν/όταν η κρίση φτάσει και στη Γαλλία, θα χρειαστούν και άλλα, κι άλλα, κι άλλα...Προς το παρόν, ο Ambrose Evans-Pritchard αναφέρει στην Telegraph ότι η Ισπανία και η Ιταλία έχουν μαζί χρέος 6.3 τρισεκατομμύρια ευρώ και τις καλεί να "προσευχηθούν για ένα θαύμα".

Μερικά ενδιαφέροντα γραφήματα για το τέλος, που τα βρήκαμε στο automaticearth:

Η Ιταλία είναι πολύ μεγαλύτερο μέγεθος από τις υπόλοιπες "PIIGS" χώρες - έστω και αν ένα μεγάλο μέρος του χρέους της το κατέχουν ιταλικές τράπεζες. Τα διάφορα κουρέματα, αναδιαρθρώσεις για την Ιταλία απλά θα είναι τεράστια.


Οι γαλλικές τράπεζες έχουν "τη μερίδα του λέοντος" του χρέους της Ιταλίας.


Εδώ βλέπουμε το ποιες χώρες κατέχουν τα ομόλογα των PIIGS - η Γαλλία "πρωτοπορεί" και εκεί, και γενικά η Γαλλία θα έχει πολλά προβλήματα στο μέλλον, έστω και αν σήμερα φαίνεται "υπερβολικά ισχυρή" για να μπλεχτεί στο βούρκο όπως η "ψωροκώσταινα" των PIIGS