Το «ευρω-μπορντέλο», η... τσατσά και το μαντρόσκυλο

Πηγή: Το Ποντίκι

Του Σταύρου Χριστακόπουλου

Η συνταγή στην οποία κατέληξε η σύνοδος κορυφής ήταν η αναμενόμενη. Όπως την περιγράφαμε τόσο καιρό και όπως την ανέμεναν οι περισσότεροι τις τελευταίες μέρες: η Γερμανία παρέμεινε πιστή στη δημοσιονομική «ορθοδοξία» χαράζοντας και επιβάλλοντας στην Ευρώπη μια Κόλαση ισόβιας λιτότητας. Η οικονομική και πολιτική κατάκτηση της Γηραιάς Ηπείρου θα προηγηθεί κάθε «λύσης» στην κρίση χρέους.

Άλλωστε η ευρωζώνη δεν έχει λύσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Τα λεφτά που θα εγγυηθούν τα χρέη είναι πολλά – και δεν είναι διαθέσιμα. Η φράου Άνγκελα, λοιπόν, έχοντας υποτάξει πλήρως τον «μικρούλη» Σαρκοζί, προσφέροντάς του ένα κοκαλάκι προστασίας των τραπεζών του από μελλοντικά «κουρέματα», επέβαλε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς μηδενικών ελλειμμάτων με αυτόματες ποινές για τους «παραβάτες», οι οποίες θα εξειδικευθούν μέχρι τον Μάρτιο. Οι ποινές αυτές θα επιβάλλονται χωρίς καθυστέρηση, εκτός αν αποφασίσει διαφορετικά μια αυξημένη πλειοψηφία.

Και τι έγινε αν η ύφεση εξ αιτίας της λιτότητας σε εμποδίζει να πιάσεις τους στόχους; Και τι έγινε αν ήδη έχεις ξεσκίσει τον λαό σου αλλά αδυνατείς να τα βγάλεις πέρα; Η «παράβαση» θα τιμωρείται αυτομάτως.

«Ενσωματωμένη» η πτώχευση

Παράλληλα επισπεύδεται κατά έναν χρόνο (Ιούλιο του 2012) ο μόνιμος μηχανισμός «στήριξης», ESM, ο οποίος για ένα διάστημα θα λειτουργεί παράλληλα με τον σημερινό προσωρινό μηχανισμό (EFSF).

Το νέο με τον ESM είναι ότι θα αποφασίζει με πλειοψηφία 85% και όχι με ομοφωνία αν Κομισιόν και ΕΚΤ κρίνουν πως η απόφαση είναι χρονικά επείγουσα και ταυτοχρόνως «απαραίτητη» για την οικονομική σταθερότητα της Ένωσης. Δηλαδή πάει περίπατο το «βέτο» στις κρίσιμες αποφάσεις...

Πέραν αυτών, σε μελλοντικές αναδιαρθρώσεις χρέους, «σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα θα τηρήσουμε αυστηρά τις καθιερωμένες αρχές και πρακτικές του ΔΝΤ. Τούτο θα αποτυπωθεί με κατηγορηματικό τρόπο στο προοίμιο της Συνθήκης». Ειδικά για την Ελλάδα αναφέρεται ρητά στην απόφαση ότι «οι αποφάσεις που ελήφθησαν στις 21 Ιουλίου και στις 26-27 Οκτωβρίου σχετικά με το ελληνικό χρέος έχουν μοναδικό και έκτακτο χαρακτήρα».

Κοινώς υποτίθεται ότι οι ιδιώτες δεν θα κουρεύονται υποχρεωτικά και... διά της βίας σε περιπτώσεις αναδιάρθρωσης χρέους.

Ταυτοχρόνως «στους όρους όλων των νέων ομολόγων δημοσίου σε ευρώ θα περιληφθούν τυποποιημένες και πανομοιότυπες ρήτρες συλλογικής δράσης». Τι σημαίνουν οι «ρήτρες συλλογικής δράσης» (CAC); Ότι οι κάτοχοι ομολόγων θα γνωρίζουν εκ των προτέρων όχι μόνο τους κινδύνους που αναλαμβάνουν – μέσω μιας προκαθορισμένης τιμής πιθανού κουρέματος – αλλά και τις εγγυήσεις που τους παρέχονται προκειμένου να αγοράσουν το ομόλογο.

Με απλά λόγια, όσα νέα ομόλογα θα εκδίδονται στην ευρωζώνη θα φέρουν «ενσωματωμένους» τους όρους πτώχευσης της χώρας που τα εκδίδει. Κάθε ομόλογο θα... κουβαλάει και μια μίνι δανειακή σύμβαση, όπως αυτή που ήδη υπέγραψε η Ελλάδα με την τρόικα.

Προέλεγχος των προϋπολογισμών

Επιπλέον «θα εξεταστεί» η πρόταση της Κομισιόν (23 Νοεμβρίου 2011) η οποία προβλέπει έγκριση των προσχεδίων των εθνικών προϋπολογισμών. Αυτό θα σημαίνει πλήρη κατάλυση της δημοσιονομικής κυριαρχίας για όλους όσοι θα συμμετάσχουν στο νέο ευρωσύμφωνο λιτότητας – και όχι βεβαίως μόνο για την «αμαρτωλή» και... «διεφθαρμένη» Ελλάδα.

Για την ακρίβεια «η Επιτροπή θα εξετάζει ιδίως τις βασικές παραμέτρους του δημοσιονομικού προσανατολισμού των προσχεδίων προϋπολογισμού και, εφόσον χρειάζεται, θα γνωμοδοτεί επ’ αυτών. Όταν η Επιτροπή εντοπίζει ιδιαίτερα σοβαρές περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, θα ζητά αναθεώρηση του προσχεδίου».

Κοινώς καμιά δυνατότητα για τις χώρες - μέλη του νέου ευρωσυμφώνου να διαμορφώνουν προϋπολογισμούς μη εγκεκριμένους από την Κομισιόν – δηλαδή... από το Βερολίνο.

Εγγυητής το ΔΝΤ

Τα λεφτά του ESM θα φτάσουν τα 500 δισ. Καμιά σχέση βεβαίως με τα αιτούμενα από τις «αγορές» 2 τρισ., αλλά το κεντρικό ζήτημα δεν είναι αυτό. Άλλωστε οι αποφάσεις αυτής της συνόδου κορυφής δεν είχαν στόχο να προσφέρουν λύσεις για την κρίση χρέους, αλλά να ορίσουν το νέο ευρωπαϊκό τοπίο και να μοιράσουν ρόλους και εξουσία.

Έτσι, λοιπόν, η ευρωζώνη, ανίκανη να χρηματοδοτήσει περαιτέρω το ήδη προβληματικό EFSF, είναι έτοιμη να παράσχει κεφάλαια 200 δισ. ευρώ («υπό τη μορφή διμερών δανείων») στο... ΔΝΤ, το οποίο με τη σειρά του – και με τους όρους που όλοι πια γνωρίζουμε – θα τα δανείζει στις χώρες που βρίσκονται στο χείλος της χρεοκοπίας.

● Πρώτος στόχος επισήμως είναι «να διασφαλιστεί η επάρκεια των πόρων του ΔΝΤ για την αντιμετώπιση της κρίσης».

● Ο δεύτερος όμως περιγράφεται από την εξής φράση: «Αναμένουμε παράλληλες συνεισφορές από τη διεθνή κοινότητα».

Με δυο λόγια: Η ευρωζώνη αδυνατεί να χρηματοδοτήσει τους μηχανισμούς της αν η ΕΚΤ δεν κόψει χρήμα. Επειδή όμως αυτό δεν το θέλει η Γερμανία επ’ ουδενί λόγω φοβούμενη τον πληθωρισμό, προσπαθεί να προσελκύσει χρήμα που θα έρθει από μεγάλες χώρες εκτός ευρωζώνης. Πώς όμως το (διαπιστωμένα – και όχι μόνο από τον... Economist) «ευρωμπορντέλο» θα εγγυηθεί τις συνεισφορές τρίτων;

Μόνο με έναν τρόπο: Αναθέτοντας τον ρόλο του διαχειριστή στο ΔΝΤ και βάζοντας σε αυτό τα 200 δισ., τα οποία θα αποτελούν ένα είδος εμπράγματης (χρηματικής) εγγύησης ώστε να πειστούν και άλλοι (Αμερικανοί, Κινέζοι, Ινδοί, Βραζιλιάνοι κ.λπ.) να βάλουν λεφτά στην υπηρεσία της διάσωσης του ευρώ. Ήδη πάντως η πρώτη αντίδραση των ΗΠΑ δεν ήταν και πολύ ενθαρρυντική.

Ακόμη όμως και αν ο στόχος αυτός επιτευχθεί, η σταθερότητα του ευρώ θα τεθεί υπό την εγγύηση του ΔΝΤ, κάτι αδιανόητο μέχρι πριν από λίγο καιρό. Ακόμη χειρότερα, η πολιτική και οικονομική διαχείριση υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να περάσει στα χέρια των ΗΠΑ και της Κίνας (σε ρόλο τσατσάς του «ευρωμπορντέλου»), με δημοσιονομικό μαντρόσκυλο τη Γερμανία.

Αυτός ο ζόφος μοιάζει να είναι το μέλλον του ευρώ, το οποίο όλοι εμείς – Έλληνες και λοιποί Ευρωπαίοι – καλούμαστε να... σώσουμε καταδικάζοντας ολόκληρες γενιές ανθρώπων και την ίδια την υπόσταση των χωρών μας. Αυτό ακριβώς το μέλλον περιγράφει το ευρωσύμφωνο που αποφάσισε η σύνοδος κορυφής – προκειμένου να παρακάμψει τη Συνθήκη της Λισσαβώνας – βάζοντας μάλιστα τις προβλέψεις του συμφώνου στο δίκαιο των χωρών και της Ευρώπης...