ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ή μονόδρομη ΜΙΝΤΙΟΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ;…

                                           

                                         
                                  Γράφει ο Γ. Βαζάκας - καθηγητής
                                       


    Η χώρα μας, ως γνωστό, από πέρσι στις 25/3/2010 ζει στον «αστερισμό» της τρόικας. Από τότε θυμούμαστε, με το που έσκασε το κανόνι της υπερχρέωσής της οι ηγέτες της ευρωζώνης με τη σύμφωνη γνώμη της ελληνικής κυβέρνησης την ενέταξαν στον λεγόμενο μηχανισμό στήριξης αποτελούμενο από την Ε.Ε., την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, εξού και το όνομα τρόικα, για να αντιμετωπίσει την κρίση χρέους της και να – λένε… – να ορθοποδήσει… Φορτώθηκε βέβαια κοντά στα πολλά παλιά τοκογλυφικά της χρέη κι ακόμη ένα άλλο δάνειο 110 δισ. ευρώ, για να « σωθεί…»

     Από τότε η ελληνική κοινωνία άκουσε, ακούει, γνώρισε, γνωρίζει, είδε, βλέπει, έμαθε, μαθαίνει και κυριότερο έπαθε, παθαίνει πολλά.. Δε θα κάνω απαρίθμηση, ο καθένας το γνωρίζει και το βιώνει αυτό, που με μια φράση λέγεται: « Η ζωή μας ήρθε τα πάνω κάτω». Ο απλός αδύναμος άνθρωπος αυτής της χώρας μέρα με τη μέρα γίνεται πιο αδύναμος και ο εργαζόμενος βιοπαλαιστής βλέπει το εισόδημά του διαρκώς να μειώνεται… Κι όλα αυτά για να σωθεί η χώρα…Χανόμαστε δηλ. για να σωθούμε; Παραλογισμός θα μου πει κάποιος! Κι όμως παραλογισμός, μη παραλογισμός, αυτό από τους ιθύνοντες, την κυβέρνησή μας μονοδρομικά εφαρμόζεται. Μονοδρομική κατά 99% και η στήριξη των Μ.Μ.Ε προς τα επώδυνα μέτρα της κυβέρνησης προς το λαό, για βγει δήθεν η χώρα από το οικονομικό αδιέξοδο. Και λέω δήθεν γιατί σ’ αυτό τον πολύπαθο τόπο από το 1887 οι κυβερνώντες μέχρι σήμερα διαχειρίζονται το δημόσιο χρέος  με τον ίδιο τρόπο: Δάνεια, δάνεια, δάνεια.., για να μη χρεοκοπήσουμε. Κι όμως αυτή η τακτική και το 1893 οδήγησε τη χώρα σε χρεοκοπία – μυαλό δε βάλαμε – συνεχίσαμε να δανειζόμαστε και δυστυχώς φτάσαμε και πάλι στη χρεοκοπία του 1933. Στη συνέχεια αδέξιοι χειρισμοί των ελληνικών κυβερνήσεων, παρόλο που χρεοκοπήσαμε κατά  τις δυο προαναφερθείσες χρονολογίες, οπότε και έπρεπε να αποδεσμευτούμε από τα παλιά χρέη, αυτοί τα νομιμοποίησαν, συνέχισαν τον τοκογλυφικό δανεισμό της χώρας και φτάσαμε στο 2009 - 2010, συνεχίζουμε να δανειζόμαστε, είμαστε σε κατάσταση ελεγχόμενης χρεοκοπίας και η εθελόδουλη προς τους δανειστές μας κυβέρνησή μας ζητώντας συναίνεση και από τα υπόλοιπα ελληνικά κόμματα προσβλέπει με το αποκαλούμενο στην τρέχουσα χρονική στιγμή  μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα σε νέους δανεισμούς. Μα επί τέλους που το πάει ο κ. πρωθυπουργός μας, (ο κ. Τζέφρεϊ, Γιώργος Μινέικο, Τσάντ, Παπανδρέου) αποκαλώντας τον με το ολοκληρωμένο πραγματικό του όνομα; Αποσκοπεί στο ολοκληρωτικό ξεπούλημα της χώρας; Δεν αντιλαμβάνεται ότι ο λαός τον πήρε «χαμπάρι;». Για ένα χρόνο από την περσινή δανειακή σύμβαση της 8/5/2010 και το παράρτημά της το μνημόνιο διαλαλούσε ότι κατέφυγε στο δάνειο των 110 δισ., επειδή δεν είχαμε ρευστό, για να πληρώσουμε  μισθούς και συντάξεις  και έτσι τρομοκρατώντας την ελληνική κοινωνία εφάρμοσε όλα τα γνωστά επώδυνα οικονομικά μέτρα βυθίζοντας σε πρωτοφανή ύφεση τη χώρα και εξουθενώνοντας τους εργαζομένους.
        Ποτέ δεν μπήκε στον κόπο κι ο ίδιος και οι συνεργάτες του και η διατεταγμένη δημοσιογραφία, που τον παπαγαλίζει, να απαντήσει τεκμηριωμένα στις φωνές διαπρεπών και αμερόληπτων οικονομολόγων που αντικειμενικά τονίζουν ότι το δάνειο των 110 δισ. το συμφώνησε με την τρόικα για αποπληρωμή παλιότερων δανείων της χώρας και μόνο γι’ αυτό και ότι τα όσα λέγονται ότι τα έπραξε , για να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις, αποτελούν ένα καλοφτιαγμένο ευκολοπίστευτο μεγάλο ψέμα…Μα μήπως ήταν και το μοναδικό, αφότου αυτή η κυβέρνηση ξεκίνησε τη θητεία της; Και ο λαός, όσο τα πράγματα «σφίγγουν», πολιτικές επιλογές μπορεί να τις ανέχεται, αλλά τα ψέματα τον εξαγριώνουν…
        Ήδη άρχισε να κινητοποιείται. Από τις 31/5/2011 συρρέει στις πλατείες μικρών και μεγάλων πόλεων, με μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις την πλατεία συντάγματος στην Αθήνα και στην περιοχή του Λευκού Πύργου στη Θεσσαλονίκη αμφισβητώντας ως ατελέσφορη και επικίνδυνη για τον τόπο την πολιτική της κυβέρνησης.
       Εντωμεταξύ το επιτελείο της κυβέρνησης είχε επιδοθεί σε μια ποικιλόμορφη τηλετρομοκρατία: Θα πάρουμε ή δε θα πάρουμε τη δόση του δανείου στον τρέχοντα Ιούνιο, θα πτωχεύσουμε επίσημα ή όχι, θα μας διώξουν απ’ την ευρωζώνη και θα γυρίσουμε στη δραχμή; Τα «παπαγαλάκια» διαφόρων χρωμάτων αλωνίζουν, προκειμένου να τρομάξει ο κόσμος και να κάνει αποδεκτό  το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, δηλ. τις καινούργιες απαιτήσεις των τοκογλύφων μας.
        Ενδεικτικά παραθέτουμε τις δηλώσεις του προέδρου του ΣΕΒ (Σύνδεσμος Ελλήνων Βιομηχάνων) του κ. Δασκαλόπουλου στη γενική του συνέλευση στις 24/5/2011: « Προχωρούμε στον δρόμο που επιβάλλει η ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, με τους όρους και με τις θυσίες, που απαιτεί η παραμονή μας στην ευρωζώνη; Είμαστε διατεθειμένοι να καταβάλουμε το κόστος των αλλαγών, που απαιτούνται, για να μην κατέβουμε από το τρένο της Ευρώπης; Ή αποχωρούμε και πορευόμαστε πλέον μόνοι, χωρίς τους όρους, αλλά και χωρίς τα εκατομμύρια των εταίρων μας; Θέλει η κοινωνική πλειοψηφία να προκρίνει έναν δρόμο, που μας οδηγεί στο περιθώριο και την εθνικά υπερήφανη εξαθλίωση;»
        Τη σκυτάλη πήρε η κ. Δαμανάκη, που δε θα μπορούσε να λείψει από το σχετικό προσκλητήριο. Η κ. επίτροπος – αχ νιότη μου να μού ’λεγες πως θα γινόμουν τέτοια…- εξαργύρωσε για ακόμη μια φορά τις πολιτικές επιλογές της δηλώνοντας στις 25/5/2011: « Η μεγαλύτερη κατάκτηση της μεταπολεμικής Ελλάδας, το ευρώ και η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας είναι σε κίνδυνο. Το σενάριο της απομάκρυνσης της Ελλάδας από το ευρώ βρίσκεται πλέον στο τραπέζι καθώς και η μεθόδευσή του. Είμαι υποχρεωμένη να μιλήσω ανοικτά. Έχουμε ιστορική ευθύνη να δούμε το δίλημμα καθαρά: Ή συμφωνούμε με τους δανειστές μας σε ένα πρόγραμμα σκληρών θυσιών με αποτελέσματα, αναλαμβάνοντας τις ευθύνες για το παρελθόν μας ή επιστρέφουμε  πίσω στη   δραχμή. Όλα τα υπόλοιπα είναι δευτερεύοντα στις σημερινές συνθήκες».
        Μα για το ευρώ μίλησε και η γραμματέας του ΚΚΕ, η κ. Αλ. Παπαρήγα λέγοντας από τηλεοράσεως τη Δευτέρα 30/5/2011(Παπαδάκης, ΑΝΤ) ότι: « η λύση έξω από το ευρώ και η επιστροφή στη δραχμή υπό τις παρούσες συνθήκες είναι καταστροφική, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι – αναφερόμενη στο πολιτικό πρόβλημα της ευρωζώνης και της Ε.Ε.- κάτι τέτοιο στο μέλλον μπορεί να συμβεί, όταν η κρίση βαθύνει και οι ευρωκράτες θα αποφασίσουν να «σμικρύνουν» την Ε.Ε., έχοντας ήδη μετανιώσει για τη διεύρυνση των «27». Τώρα αν τέτοιες δηλώσεις ενίσχυσαν ή όχι την κινδυνολογία τύπου Δαμανάκη ή Πάγκαλου, δεν το γνωρίζουμε…πάντως προκάλεσαν απρόσμενη αίσθηση…  
        Τα παραπάνω και τόσα άλλα είναι ένα δείγμα ενός οργίου προπαγάνδας με κατακλείδα : « Μας διώχνουν από το ευρώ!..», που σημειωτέον το χορό της πρωτοέσυρε η μυστική σύνοδος του Λουξεμβούργου, που αποκάλυψε  το διατεταγμένο δημοσίευμα του Der Spiegel στις 6/5/2011      
        Φυσικά το πήραμε το μήνυμα: Ή συναινούμε στην εκποίηση και στη διάλυση της χώρας προς όφελος του ευρώ, των δανειστών και της ολιγαρχίας που για δεκαετίες λεηλάτησαν αυτόν τον τόπο, ή θα μας γυρίσουν στη δραχμή.
      Θα θέλαμε πραγματικά να καταθέσουμε κάποιες σεμνές σκέψεις σχετικώς με το παραπάνω δίλημμα – φόβητρο. Αναρωτιόμαστε λοιπόν κι εμείς μπορεί να επιβιώσει η χώρα χωρίς το ευρώ; Για να απαντήσει κανείς σ’ αυτό το ερώτημα, θα  πρέπει πρώτα να απαντήσει στο αν μπορεί να επιβιώσει η χώρα με το ευρώ. Και σ’ αυτό το κρίσιμο ερώτημα όλοι οι υποστηρικτές του ευρώ από τους διατεταγμένους προπαγανδιστές της υποκλινόμενης στους δανειστές μας κυβέρνησης έως τα «παπαγαλάκια» τους στην Αριστερά αποφεύγουν όπως ο διάβολος το λιβάνι να αναφερθούν σ’ αυτό και να το απαντήσουν.
      Αρκούνται μόνο σε μια απίστευτη καταστροφολογία για το τι δήθεν θα γίνει, αν τυχόν η χώρα απαλλαγεί από το χαλινό του ευρώ. Ενώ, όταν αναγκάζονται να μιλήσουν για το τι μας έχει «προσφέρει» το ευρώ, τότε εγκαταλείπουν την κοινή λογική και αναζητούν καταφύγιο στη φαντασιοπληξία του παραλόγου υποστηρίζοντας ότι τα εξωτερικά λόγω ευρώ οικονομικά ελλείμματα είναι απόδειξη αναπτυξιακής δυναμικής και όχι παραγωγικής αποσύνθεσης. Ότι ο υπερδανεισμός, λόγω ευρώ ιδιωτικός και δημόσιος δεν αποτελεί πρόβλημα, ούτε οδηγεί στη χρεοκοπία. Ότι με τη δραχμή είχαμε περισσότερα προβλήματα παρά με το ευρώ. Ότι η άνοδος του ΑΕΠ λόγω ευρώ, του πιο εικονικού δείκτη της οικονομίας, αποτελεί βασικό κριτήριο οικονομικής ανάπτυξης. Ότι τέλος το να πληρώσουν με κάποιο τρόπο λαός και εργαζόμενοι το τοκογλυφικό χρέος και λόγω ευρώ, που έχει συσσωρεύσει η οικονομική και πολιτική ολιγαρχία, είναι ο μόνος δρόμος.                    
      Και δυστυχώς ακόμη και του ίδιου του Τρισέ τις δηλώσεις δεν προσέχουν. Να, τι είπε στις 15/5/2010 στο «Der Spiegel»: «Από τον Σεπτέμβριο του 2008 αντιμετωπίζουμε την πιο δύσκολη κατάσταση από την εποχή του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου – ίσως κι από την εποχή του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου». Η κρίση του ευρώ και της ευρωζώνης που φωτογραφίζεται στα λόγια του Τρισέ είναι εξαφανισμένη από τις αναλύσεις τους. Γι’ αυτούς αυτή είναι απλώς μια παράπλευρη συνέπεια της παγκόσμιας κρίσης. Ούτε καν τους απασχολεί η τερατώδης υπερδιόγκωση των τραπεζών και η επιβολή ενός δημοσιονομικού ολοκληρωτισμού στην ευρωζώνη. Είναι αρκετά προοδευτικοί ακόμη και αριστεροί αλλά και διεθνιστές, ,ώστε την ολοκληρωτική ισοπέδωση λαών, χωρών και εργαζομένων, που εφαρμόζει σήμερα η Ε.Ε. να τη θεωρούν μεγαλύτερη δικαίωση του «ευρωπαϊσμού» τους.      
      Και τι έχουν να αντιλέξουν, όταν τους τονίζουμε ότι με εθνικό νόμισμα, με τη δική της τράπεζα και το δικό της πιστωτικό σύστημα, μπορεί μια οικονομία να αποφύγει την πτώχευση, όταν βρεθεί σε κατάσταση υπερχρέωσης; Αυτό έχει συμβεί επανειλημμένα. Ακόμη και η Ελλάδα, αν το 1993 είχε το ευρώ, θα είχε αμετάκλητα πτωχεύσει, μια και το δημόσιο χρέος καθώς και η εξυπηρέτησή του ήταν στο σημερινό επίπεδο επί του ΑΕΠ. Το γεγονός όμως ότι το 80% του δημόσιου χρέους ήταν δραχμικό, βοήθησε στο ελληνικό κράτος να αποφύγει τη πτώχευση.
     Στο σημείο αυτό είναι αξιομνημόνευτοι οι οικονομικοί χειρισμοί του ιδρυτή και πρώτου διοικητή της τράπεζας της Ελλάδας, του Αλέξανδρου Διομήδη. Αυτός προσπαθώντας να αντλήσει συμπεράσματα από την τραγωδία της επίσημης χρεοκοπίας του 1932, τόνιζε την «ανάγκη οικονομικής αυτονομίας», έναντι του μοντέλου της νομισματικά σταθερής δραχμής κλειδωμένης με τη χρυσή βρετανική λίρα, προκειμένου η    
Ελληνική οικονομία να είναι ανοιχτή στην παγκόσμια αγορά και στις κυρίαρχες δυνάμεις της: « Η Ελλάς πρέπει απαραιτήτως να φροντίσει πώς θα ζη, θα τρέφεται, θα κινήται, θα εργάζεται, με ίδια κατά το πλείστον εφόδια. Πώς θα ασφαλίσει με δυνάμεις αντλουμένας εκ του ιδίου αυτής τόπου, σχετικήν τουλάχιστον ισορροπίαν και μείζονα ή κατά το παρελθόν οικονομικήν αυτοτέλειαν. Αι προσπάθειαί της πρέπει προς αυτό το αποτέλεσμα να τείνουν».
    Ο Διομήδης δεν ήταν οπαδός της οικονομικής αυτάρκειας, αλλά πίστευε ότι, αν δεν σταματήσει η εξάρτηση της οικονομίας από το εξωτερικό, αν δεν στηριχθεί η ελληνική οικονομία πρωτίστως σε εσωτερικούς όρους συσσώρευσης και ανάπτυξης, δεν πρόκειται να πάψει να είναι έρμαιο των συγκυριών στην παγκόσμια αγορά, που αναγκαστικά οδηγούν τη χώρα  στη χρεοκοπία, όταν ξεσπούν μεγάλες παγκόσμιες κρίσεις. Το ίδιο ισχύει και σήμερα.
     Το παράδειγμα της σημερινής Ιαπωνίας είναι πειστικότατο. Μπορεί το δημόσιο χρέος αυτής της χώρας να υπερβαίνει το 200% του ΑΕΠ της, αλλά το γεγονός ότι πάνω από το 90% είναι εσωτερικό δημόσιο χρέος στο εθνικό της νόμισμα, της επιτρέπει να το διαχειρίζεται, χωρίς να κινδυνεύει από άμεση χρεοκοπία. Επί πλέον διαθέτει τεράστια εμπορικά πλεονάσματα, από τα οποία αντλεί την αναχρηματοδότηση του χρέους της.
     Ενπάση περιπτώσει αν φύγουμε από το ευρώ και την ευρωζώνη τι θα γίνει; Θα χάσουμε ό,τι έχουμε και δεν έχουμε, θα έρθει η συντέλεια του κόσμου, η Ελλάδα θα γίνει Αλβανία του Εμβέρ Χότζα ή βόρεια Κορέα του Κιμ Ιλ Σουνγκ; Όλα αυτά μαζί και πολλά  ακόμη έχουμε να πάθουμε στη νοσηρή φαντασία, όσων ευθύνονται για τη σημερινή μέσα στο ευρώ οικονομική κατάντια της χώρας μας και όσων νομίζουν ότι το να τα βάλουμε με τις αγορές, την ευρωζώνη και τους ισχυρούς αποτελεί συνώνυμο της καταστροφής. Λοιπόν, τι θα γίνει; Εμείς   απαντάμε σοβαρά και νηφάλια: Θα γίνει απλά, όπως ήταν ακριβώς η χώρα μας, πριν μπει στο ευρώ. Διότι αν δε μας γελά η μνήμη μας, η Ελλάδα δε δημιουργήθηκε την ημέρα της ένταξής της  στο ευρώ. Ήξερε να πορεύεται και πριν «εφοδιασθεί» με το παντοδύναμο ευρώ. Είχε διεθνείς σχέσεις και πριν το ευρώ και μάλιστα καλύτερες, με περισσότερες χώρες και πιο προσοδοφόρες. Και παρά το γεγονός ότι το εθνικό νόμισμα, δηλαδή η δραχμή, τη μεταχειρίζονταν οι κυβερνήσεις με κύριο σκοπό να διευκολυνθεί η κερδοσκοπία και να αυξηθεί η λεγόμενη ανταγωνιστικότητα με διαρκείς υποτιμήσεις είχε ορισμένα τρελά αποτελέσματα:  
     1. Τα εξωτερικά ελλείμματα της χώρας ποτέ δεν έφτασαν στα ύψη, που βρέθηκαν επί ευρώ. Μάλλον ήταν αδιάφορο σ’ όλους, όσοι εμπορεύονταν με τη χώρα η κατάσταση της δραχμούλας.
     2. Παρά τον πληθωρισμό και τις διαρκείς υποτιμήσεις οι εξωτερικοί όροι εμπορίου της χώρας ήταν πολύ καλύτεροι απ’ ό,τι τη δεκαετία του ευρώ. Το ίδιο και η εσωτερική αγοραστική δύναμη της οικονομίας.
     3. Χάρη στη δραχμούλα το χρέος ήταν απολύτως διαχειρίσιμο και παρά την εκτίναξή του επί Μητσοτάκη και Σημίτη δε μας οδήγησε στη χρεοκοπία. Κι ούτε θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε στη σημερινή χρεοκοπία, όσο διατηρούσαμε τη δραχμή.
    Αυτά είναι γεγονότα. Κι αν θέλει κανείς να τα αγνοεί, πρόβλημά του. Να θυμίσουμε μόνο ότι από την υποτίμηση της δραχμής έναντι του δολαρίου επί Σπ. Μαρκεζίνη (1954) το εθνικό νόμισμα έχασε 10 φορές την αξία του έως ότου μπήκαμε στο ευρώ. Καταστράφηκε η οικονομία; Μήπως χρεοκόπησε και δεν το γνωρίζουμε; Χάθηκαν οι καταθέσεις; Εξαφανίστηκε το νόμισμα; Κατέρρευσαν οι εξωτερικές οικονομικές δοσοληψίες; Τίποτε απ’ όλα αυτά. Γιατί άραγε;
    Επί πλέον, μήπως χρεοκόπησε ποτέ η Ελλάδα λόγω εθνικού νομίσματος Ποτέ. Το 1893 η Ελλάδα χρεοκόπησε λόγω υπερδανεισμού σε χρυσό φράγκο, επειδή ήταν ενταγμένη στην νομισματική Λατινική Ένωση, η οποία διαφημίστηκε και τότε ως ιδανική για φτηνά δάνεια προς το δημόσιο. Το 1932 η Ελλάδα χρεοκόπησε λόγω χρυσής δραχμής και υπερδανεισμού σε χρυσές λίρες, μια και τότε ανήκε στη νομισματική ένωση της χρυσής λίρας στερλίνας.
    Τίποτε όμως από τα προαναφερθέντα δεν έχει κάποια σημασία; Δυστυχώς δεν έχει, διότι όχι μόνο δεν τονίζονται και δεν πολυαναλύονται, αλλά δεν υπάρχουν καν στις οικονομικές σπουδές της χώρας. Και όλοι αυτοί οι καθηγηταράδες των οικονομικών σχολών, που περιδιαβαίνουν τα μέσα μαζικής προπαγάνδας σκορπίζοντας την καταστροφολογία, αν επιστρέψουμε σε εθνικό νόμισμα, καταδείχνονται ή είναι παντελώς αγράμματοι ως προς τα οικονομικά. Για να αποβλακώσουν τον κόσμο, στέρησαν από τις οικονομικές σπουδές κάθε έννοια κλασικής οικονομικής παιδείας, που κάποτε αποτελούσε τον ακρογωνιαίο λίθο της οικονομικής επιστήμης. Με τα προγράμματα σπουδών τους υποβάλλουν τους σπουδαστές της οικονομίας σε τέτοια πνευματική καταστολή, που αυτοί χάνουν κάθε διάθεση αιρετικής σκέψης μετατρέποντάς τους σε αυτόματα μιας θεολογικής σκέψης, όπου το μόνο που   πιστεύουν και αναζητούν, είναι το κυνήγι του εύκολου χρήματος. Οι καθηγηταράδες τους τούς δίδαξαν καλά μόνο τις εφαρμογές ποσοτικών μεθόδων σε Business και Finance.
       Aπ’ αυτά καταλαβαίνουμε, γιατί κάποτε ο Άγγλος φιλόσοφος Κάρλαϊλ είχε ονομάσει την οικονομική θεωρία: dismal science(επιστήμη του ζόφου), επειδή με μεγάλη ευκολία μπορούσε να δικαιολογήσει κάθε απάνθρωπη και αντικοινωνική πρακτική στην κοινωνία. Σήμερα ο αμερικανός Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ, γιος του Τζον Κένεθ – οικογένεια με σπουδαία παράδοση στην οικονομική επιστήμη στις ΗΠΑ - είπε πολύ εύστοχα ότι η οικονομολογία έχει καταντήσει στις μέρες μας σε επάγγελμα και μάλιστα ατιμασμένο.Έχει χάσει όλα τα επιστημονικά της στοιχεία και πρέπει να υπαχθεί στην εποπτεία της εγκληματολογίας. Ίσως μάλιστα η οικονομική θεωρία θα πρέπει να μετονομαστεί σε οικονομική εγκληματολογία.          
     Aλήθεια, δεν είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι οικονομικοί αναλυτές σαν τον Νουριέλ Ρουμπινί, τον νομπελίστα Πολ Κρούγκμαν και γενικά το σύνολό της παγκόσμιας οικονομικής κοινότητας, με εξαίρεση τους παρατρεχάμενους των ευρωπαϊκών τραπεζών και τους τροφίμους των ευρωπαϊκών κονδυλίων, επαναλαμβάνουν αυτό, που κάποτε ήταν αυτονόητο στα δημόσια οικονομικά: Στις περιπτώσεις κρίσης υπερχρέωσης, διαγράφεις το μεγαλύτερο μέρος έστω του δημόσιου χρέους και επιβάλεις εθνικό νόμισμα. Φυσικά οι προαναφερθέντες είναι «γραφικοί» και «ασήμαντοι», όπως και ολόκληρη η ιστορία της δημόσιας οικονομικής έχει γραφεί γραφεί από «γραφικούς» και «ασήμαντους», που μπροστά στους σημερινούς Στουρνάρες, Χαρδούβελους, Μελάδες, Μπαρουφάκηδες και λοιπούς θιασώτες του «ισχυρού νομίσματος», σε δεξιούς και αριστερούς χώρους «δεν πιάνουν μία».  
      Ήδη από τα τέλη του 18ου αιώνα ακόμη και ο Άνταμ Σμιθ(1723-1790), είχε προειδοποιήσει ότι η ανάγκη για εθνικό χαρτονόμισμα, που εκδίδεται από μια εθνική κεντρική τράπεζα, δεν αφορά στα μεγάλα μόνο κράτη, αλλά και στα μικρά, ώστε να διαθέτουν τις ελάχιστες δυνατές πρoϋποθέσεις ελέγχου της οικονομίας τους και το εμπόριό τους να μη γίνεται έρμαιο των ισχυρών νομισμάτων. Μήπως ήξερε κάτι, που θέλουν να αγνοούν πολλοί σήμερα;
      Αλλά θα άξιζε να αναφέρουμε ότι και ο Τζον Μεϊναρντ Κέινς(1883-1946), που παπαγαλίζουν ορισμένοι σύγχρονοι idiotae ignorantes με πανεπιστημιακούς τίτλους, όταν βρέθηκε σε ανάλογη παγκόσμια οικονομική κρίση τι πρότεινε; Όταν μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, όλα τα εμπόλεμα κράτη βρέθηκαν καταχρεωμένα κυρίως προς τη μόνη χώρα- πιστωτή που είχε απομείνει , τις ΗΠΑ, ο Κέινς ξάφνιασε το αστικό κατεστημένο με δύο καίριες προτάσεις: Αφενός, ισχυρίστηκε ότι τα χρέη είναι αδύνατο να εξυπηρετηθούν και προκειμένου να επιβάλλουν οι εξεγερμένοι λαοί τη διαγραφή τους, θα έπρεπε να πειστούν οι ΗΠΑ να προβούν αυτές σε διαγραφή των χρεωστικών τους απαιτήσεων. Αφετέρου, να καταργηθεί ο χρυσός κανόνας, οι σταθερές ισοτιμίες – για φαντασθείτε σύμπτωση με το σήμερά μας: «ισχυρή σταθερή ισοτιμία με το ευρώ κ.λ.π.- και το ιδιωτικά εκδιδόμενο χρήμα και οι οικονομίες να μεταβούν τάχιστα σε εθνικό νόμισμα, που εκδίδει το οικείο κράτος με βάση τις ανάγκες του.
     Όταν τόλμησε να τα προτείνει αυτά, για πρώτη φορά το 1920, αντιμετωπίστηκε ως γραφικός και ανόητος. Και άρχισαν οι κατηγορίες εναντίον του: Μα είναι δυνατόν να λειτουργήσει η  οικονομία χωρίς νόμισμα με παγκόσμιο αντίκρισμα; Θα εξαφανιστεί το διεθνές εμπόριο. Θα χαθούν οι αποταμιεύσεις και κανείς δε θα θέλει να συναλλάσσεται εθνικό νόμισμα, πληθωριστικό, το οποίο το μόνο που θα κάνει, είναι να υποτιμάται διαρκώς. Αυτά κι άλλα πολλά, σαν σήμερα, επικαλούνταν, όσοι θεωρούσαν τον Κέινς τρελό, γραφικό και ανόητο,που προτείνει τέτοια πράγματα.
     Βέβαια ο Κέινς πίστευε ότι μπορεί να πείσει τις κυβερνήσεις και κυρίως τις ΗΠΑ να το κάνουν από μόνες τους, πριν προλάβουν να το επιβάλλουν οι λαοί. Όπως κάποιοι σήμερα πως μπορούν να πείσουν την Ε.Ε. και την ΕΚΤ να ασκήσει άλλη πολιτική απ’ αυτή που ασκεί και να κρατήσει άλλη στάση απ’ αυτή που κρατά. Το κλου της ιστορίας είναι ότι η επελθούσα κρίση του 1929 έφερε όλα αυτά που οι πολέμιοι του Κέινς χρέωναν  ως δήθεν  αναπόφευκτες συνέπειες των προτάσεών του για διαγραφή του χρέους και αποκατάσταση του εθνικού νομίσματος. Οι λαοί εξεγέρθηκαν τελικά και όλοι εκείνοι, που δεν ήθελαν με τίποτε να δουν να χάνονται τα χρηματιστικά κέρδη τους, έφεραν το φασισμό και το ναζισμό οδηγώντας τελικά την ανθρωπότητα στο ολοκαύτωμα του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου.
    Το ίδιο θα συμβεί και σήμερα, αν αφήσουμε τις ίδιες δυνάμεις της ανοιχτής δικτατορίας του χρηματιστικού κεφαλαίου να επιμείνουν στην εξυπηρέτηση του χρέους και στην κατοχύρωση του «ισχυρού ευρώ».
    Eδώ είναι αναφαίρετο να σημειώσουμε ότι όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς οι οικονομικοί αναλυτές σχετικά με το νόμισμα, συγκεκριμένα για το  ευρώ έχουν χωριστεί ανεξάρτητα από ιδεολογική ή πολιτική τοποθέτηση σε δυο ομάδες.  
    Από τη μια βρίσκονται όλοι εκείνοι που συνδέονται ολοφάνερα με ευρωπαϊκά τραπεζικά συμφέροντα και μηχανισμούς της Ε.Ε. ή απλώς είναι κολλημένοι, όπως κάθε θρησκόληπτος, με το ευρώ. Κι από την άλλη βρίσκονται όλοι οι άλλοι ασχέτως πάλι με πολιτικές πεποιθήσεις, που εναντιώνονται στο ευρώ. Οι μεν πρώτοι ισχυρίζονται ότι η έξοδος από το ευρώ σημαίνει καταστροφή και σκαρφίζονται τα πιο ευφάνταστα σενάρια επί χάρτου για μια πιθανή επίλυση της υπερχρέωσης της Ελλάδας εντός της ευρωζώνης.
    Ενώ οι άλλοι προτείνουν αυτό που η οικονομική πρακτική έχει αποδείξει εδώ και δυο αιώνες: Μόνο η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα μπορεί να δώσει τη δυνατότητα σε μια οικονομία που ταλανίζεται από κρίση χρέους να αντιμετωπίσει τα προβλήματά της.
   Η επαναφορά του εθνικού νομίσματος, αφού προηγηθεί η άρνηση του τοκογλυφικού χρέους δεν είναι πανάκεια, ούτε θα φέρει αυτόματα την έξοδο από την κρίση. Αποτελεί όμως τη μόνη δυνατή αφετηρία, για να υπάρξει έστω μια πιθανότητα να αντιμετωπιστεί η κρίση. Με κατεύθυνση τη λύτρωση από την κρίση χρέους κυρίως της μεγάλης πλειονότητας του λαού αυτής της χώρας. Κάτι που είναι τελείως αδύνατο εντός του ευρώ. Χώρες υπό χρεοκοπία σαν την Ελλάδα σήμερα, είναι αδύνατο να ξεφύγουν από την κρίση και την  απειλή πτώχευσης, όσο παραμένουν στην ευρωζώνη. Στο μόνο που μπορούν να ελπίζουν είναι σε παρατάσεις του αναπόφευκτου, όπως αυτή που συζητά αυτό τον καιρό η κυβέρνησή μας με τις Βρυξέλλες. Ακούμε για καινούρια δάνεια, αξιοποίηση (διάβαζε εκποίηση) δημόσιας περιουσίας και το διαλάλητο τελευταία μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα. Όλα αυτά όμως με το αζημίωτο. Διότι κάθε παράταση κοστίζει τρομακτικά στην κοινωνία, ενώ οδηγεί τη χώρα με μαθηματική βεβαιότητα στην ολοκληρωτική καταστροφή. Για του λόγου το αληθές έγκυροι και αντικειμενικοί αναλυτές κοστολογούν την αξία της δημόσιας περιουσίας, που θα προσφερθεί στο μεσοπρόθεσμο σε πραγματική τιμή 120 δισ. Και αυτή με τους άφρονες χρηματιστηριακούς χειρισμούς των κυβερνώντων μας θα αποκομίσει μόλις 12 - 17 δισ. για αποπληρωμή τοκοχρεωλυσίων στερώντας από το λαό και τη χώρα οικονομικές πηγές ζωής. Τη στιγμή μάλιστα που σύμφωνα με αμερόληπτους οικονομολόγους (Λαβδιώτης, Καζάκης,  Λαπαβίτσας) μόνο για τη διετία 2012-2013 προβλέπονται δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους, που θα ξεπερνούν τα 100 δισ.ευρώ. Επομένως αυτά τα 12-17 δισ. ευρώ, που αναμένει η κυβέρνηση να πιάσει από τις αποκρατικοποιήσεις είναι σταγόνα στον ωκεανό για την αντιμετώπιση του χρέους.  Είναι ή δεν είναι αυτό εγκληματική κι ολοκληρωτική για τη χώρα καταστροφή; Επί τέλους υπάρχει περίπτωση «πατροναρισμένοι» με το ευρώ να σωθούμε;
    Και κοντά σ’ αυτά η διατεταγμένη προπαγάνδα προσπαθεί να τρομάξει τον απλό κόσμο διαδίδοντας ότι η διαγραφή του χρέους θα σημάνει την πτώχευση των τραπεζών και έτσι θα χάσει τις καταθέσεις του. Δεν του λένε όμως ότι, όσο συνεχίζεται αυτή η ανατροφοδότηση του χρέους (δηλ. δάνεια και πάλι δάνεια), τόσο περισσότερο εξανεμίζονται οι αποταμιεύσεις. Ούτε επίσης λένε ότι ακόμη και στην περίπτωση της κατάρρευσης των τραπεζών, οι λαϊκές καταθέσεις μπορούν κάλλιστα να αναπληρωθούν από ένα κράτος, που διαθέτει το δικό του εθνικό νόμισμα. Κάτι που δεν μπορεί να συμβεί σε περίπτωση κατάρρευσης των τραπεζών εντός του ευρώ. Επί πλέον δε λένε ότι σε περίπτωση κατάρρευσης των τραπεζών, οι πιο ευνοημένοι απ’ όλους θα είναι οι οφειλέτες, δηλ. όσοι χρωστάνε στις τράπεζες.
     Κι αυτό γιατί σε μια τέτοια περίπτωση θα τους χαριστούν τα δάνεια. Με την πρoϋπόθεση βέβαια ότι το κράτος αναλαμβάνει να ανασυγκροτήσει το πιστωτικό σύστημα από μηδενική βάση εκδίδοντας δικό του εθνικό νόμισμα.
    Αντίθετα κατάρρευση τραπεζών εντός του ευρώ σημαίνει ότι οι δανειακές υποχρεώσεις των οφειλετών μεταφέρονται σε άλλες τράπεζες. Πράγμα για το οποίο θα φροντίσει η ΕΚΤ και τα παραρτήματά της σε κάθε κράτος – μέλος. Μόνο μέσα στο ευρώ τυχόν κατάρρευση των τραπεζών θα προκαλέσει εξαφάνιση των αποταμιεύσεων με ταυτόχρονη διατήρηση όλων των δανειακών υποχρεώσεων. Και να είμαστε βέβαιοι ότι με την τροπή που έχουν πάρει οι εξελίξεις στην ευρωζώνη, αργά ή γρήγορα θα έρθουν και οι καταρρεύσεις των τραπεζών. Αυτός είναι ο λόγος που οι πολιτικοί και οι γραφειοκράτες της ευρωζώνης κάνουν τα πάντα, για να τροφοδοτήσουν την κερδοσκοπία των τραπεζών μέσα από τη διαχείριση του χρέους και φυσικά την εκποίηση των χωρών υπό χρεοκοπία.      
    Το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας ή αποκρατικοποιήσεων (διάβαζε εκποίησης των ασημικών του δημοσίου), που έχει ανακοινωθεί, αυτό το νόημα έχει. Στόχος του προγράμματος δεν είναι τόσο να προσελκύσει κλασικούς πλιατσικολόγους – επενδυτές που κερδίζουν από τις αγοραπωλησίες περιουσιακών στοιχείων, αλλά κερδοσκόπους, που αποσκοπούν σε εύκολα κέρδη μέσα από την τιτλοποίηση των επιχειρήσεων και της περιουσίας του Δημοσίου, εφαρμόζοντας τη χρηματιστική κυβεία :(κερδοσκοπία στο χρηματιστήριο με αθέμιτα μέσα) διεκδικώντας την αξία προπώλησης περιουσίας και όχι την καθαυτό αγοραπωλησία.        
   Τέλος πάντων στο εναγώνιο ερώτημα τι θα συμβεί με την επαναφορά του εθνικού νομίσματος απαντούμε: Καταρχάς δεν πρέπει να κρατηθεί κρυφό. Δεν μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο και ούτε χρειάζεται να γίνει. Η γνώση, η εγρήγορση και η συμμετοχή του λαού είναι βασικό στοιχείο μιας τέτοιας δραστικής αλλαγής. Επίσης η υιοθέτηση του νέου εθνικού νομίσματος δε γίνεται μέσα σ’ ένα Σαββατοκύριακο. Χρειάζονται έξι με οχτώ μήνες προετοιμασία. Το μεσοδιάστημα αυτό, για να κρατηθεί η νομισματική κυκλοφορία στο ελάχιστο δυνατό, θα πρέπει άμεσα να γίνουν τα εξής:
   1. Να εθνικοποιηθεί η Τράπεζα της Ελλάδας και να απαιτηθεί ο επαναπατρισμός του νομισματικού χρυσού της χώρας.
   2. Να εθνικοποιηθούν οι μεγαλύτερες ιδιωτικές τράπεζες, που έτσι κι αλλιώς επιδοτούνται αδρά σήμερα από το δημόσιο. Η εξυπηρέτηση όλων των δανείων παγώνει και διαγράφονται υποχρεώσεις και οφειλές προς το εξωτερικό.
   3. Να δεσμευτούν τα ρευστά διαθέσιμα και ο χρυσός, που υπάρχουν στους επιχειρηματικούς ομίλους, αλλά και σε ιδιωτικά χέρια. Αυτό θα γίνει με την εγκατάσταση επιτροπών ελέγχου στους επιχειρηματικούς ομίλους με μεικτή σύνθεση κράτους – εργαζομένων.
  4. Να καταργηθούν όλες οι επιχειρηματικές μορφές ευκαιρίας (of shore: υπεράκτιες, χαρτοφυλακίου, κοκ) και να δεσμευτούν από το δημόσιο το σύνολο της κινητής και ακίνητης περιουσίας, που διαθέτουν στην ελληνική επικράτεια.
  5. Να απαγορευτεί η εξαγωγή κεφαλαίου μέχρι νεωτέρας και να επιβληθεί έκτακτη εισφορά επί του κεφαλαίου ( capital levy) με καταβολή εντός δύο μηνών από όλες τις μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις και ιδίως τις πολυεθνικές.
  6.  Να αποτραπεί το δόλιο κλείσιμο επιχειρήσεων με  επιβολή ειδικών απαγορευτικών προστίμων και δήμευση περιουσιακών στοιχείων.
   7.Να περιοριστεί δραστικά το σκουπιδαριό, που εισάγεται στη χώρα από τις πολυεθνικές και να επιβληθεί υψηλός δασμός εισαγωγής σε πολυτελή είδη και προϊόντα.
   8. Να συναφθούν ειδικές προγραμματικές συμφωνίες διακρατικής συνεργασίας , για όσα εισαγόμενα αγαθά είναι απαραίτητα για την οικονομία και την εσωτερική κατανάλωση (καύσιμα, πρώτες ύλες, τρόφιμα, φάρμακα κ.λ.π.)
   9. Να αξιοποιηθεί η δυνατότητα παραγωγής μεταποιημένου χρυσού 9 τόνων, αφού εθνικοποιηθούν τα ορυχεία, με την έκδοση από την κεντρική τράπεζα ειδικών ομολόγων χρυσού για την εισροή συναλλάγματος.
   10. Να εθνικοποιηθεί ο ορυκτός πλούτος της χώρας (νικέλιο, βωξίτης, λιγνίτης, κοκ) και να αξιοποιηθεί για συμφωνίες με το εξωτερικό για την παραγωγική τους αξιοποίηση και την άμεση εισροή συναλλάγματος.
  11. Να ανοίξουν άτοκοι αλληλόχρεοι λογαριασμοί με τις εξαγωγικές επιχειρήσεις, οι οποίες κι αυτές θα τεθούν υπό άμεσο κρατικό έλεγχο.
    Μέτρα σαν τα προαναφερθέντα έχουν σαν σκοπό να διαφυλάξουν τη νομισματική κυκλοφορία  για το μεσοδιάστημα που χρειάζεται, έως ότου είμαστε έτοιμοι να εισάγουμε το εθνικό νόμισμα. Από τη στιγμή που το εθνικό νομισματοκοπείο θα αντικαταστήσει το ευρώ σαν εσωτερικό νόμισμα, θα γίνει η εφαρμογή ορισμένων άμεσων πολιτικών:
   α. Αποκατάσταση της νομισματικής « μαύρης τρύπας», που έχει δημιουργήσει το ευρώ και ανέρχεται περίπου  στα 30 δισ. ευρώ ετησίως.
   β. Σημαντική αύξηση των λαϊκών εισοδημάτων και των εργατικών αμοιβών, με σκοπό την αντίστοιχη άνοδο του τζίρου της αγοράς και τη δημιουργία ροπής προς αποταμίευση.
   γ. Εγγύηση και σταδιακή αποκατάσταση των λαϊκών καταθέσεων στις τράπεζες . που σήμερα αποτελούν μόνο μια λογιστική εγγραφή χωρίς αντίκρισμα.
   ε.  Διαγραφή όλων των ιδιωτικών χρεών (νοικοκυριών και μικρομεσαίων), που δεν μπορούν να αποπληρωθούν και θεσμοθέτηση πλαφόν στην πληρωμή των υπολοίπων στο 25% επί του αρχικού κεφαλαίου.
   ζ.  Ανεξάρτητη χρηματοδότηση μιας αυτοδύναμης ανάπτυξης της παραγωγής (κυρίως και με προτεραιότητα της πρωτογενούς αγροτικής παραγωγής) στη βάση των πιο άμεσων ζωτικών αναγκών του πληθυσμού, της οικονομίας και των διεθνών σχέσεων της χώρας.
   στ. Επιβολή καθεστώτος ελέγχου της κίνησης (εισαγωγής – εξαγωγής) του κεφαλαίου, καθώς και του εξωτερικού εμπορίου, ώστε να περιοριστεί δραστικά το καθεστώς ασυδοσίας που υπάρχει σ’ αυτούς τους τομείς.
     Οι πολιτικές αυτές εξασφαλίζουν ότι η έκδοση εθνικού νομίσματος και πρόσθετη κυκλοφορία νομίσματος δε θα λειτουργήσουν πληθωριστικά. Επί πλέον η υποστήριξη του νομίσματος με τέτοιες πολιτικές, αλλά και το γεγονός ότι δεν πρόκειται να το μετατρέψουμε σε αντικείμενο κερδοσκοπίας της διεθνούς αγοράς νομισμάτων, θα επιτρέψουν στο  νόμισμα να είναι σταθερό και να απηχεί τις πραγματικές ανάγκες της οικονομίας.
    Τέλος πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι στα πλαίσια μιας τέτοιας πολιτικής δεν είναι αναγκαία η πολιτική των διαρκών υποτιμήσεων, ούτε το νόμισμα θα δεχτεί τρομαχτικές υποτιμητικές πιέσεις. Άλλωστε την αξία ενός νομίσματος, το οποίο δεν παίζει στις διεθνείς αγορές την καθορίζει η δυναμική της εσωτερικής παραγωγής και η έκταση των διεθνών οικονομικών δεσμών και σχέσεων, που σήμερα βρίσκονται σε τραγικό επίπεδο. Η αναφερθείσα διαδικασία εξασφαλίζει μια ομαλή μετάβαση από το ευρώ στο νέο εθνικό νόμισμα, χωρίς βίαια τραντάγματα και σε αντιστοιχία με τις ανάγκες των εσωτερικών συναλλαγών.
   Από κει και πέρα ανοίγονται ορίζοντες για ένα ευρύτατο σχέδιο παραγωγικής ανάταξης της οικονομίας και πλήρους απασχόλησης. Θα διαθέτει επιτέλους η χώρα τα χρηματοδοτικά μέσα αλλά και τα μακροοικονομικά εργαλεία(νόμισμα, δημοσιονομική και πιστωτική πολιτική), για να το κάνουμε πράξη.
    Και μ’ αυτά και με όσα άλλα είχαμε ακόμη να πούμε βγαίνοντας από το ευρώ και την ευρωζώνη πατάμε σε σανίδα σωτηρίας για τη χώρα. Και σίγουρα δε θα γίνουμε Βόρεια Κορέα, ούτε η Δανία του νότου, όπως κάποτε μας κορόιδευε ο τωρινός πρωθυπουργός μας. Εμείς του προτείνουμε ένα άλλο μοντέλο κράτους προς μίμηση που δε συμμετέχει ούτε στην Ε.Ε. ούτε στην  ευρωζώνη, τη Νορβηγία. Η χώρα αυτή δεν έχει παρουσιάσει μέχρι τώρα συμπτώματα κρίσης και ύφεσης, που κατατρέχουν όλες τις άλλες χώρες της Ευρώπης μικρές και μεγάλες.
    Αλλά περισσότερα γι’ αυτή τη χώρα θα ακολουθήσει αναλυτικό μας άρθρο, για να έχουμε τα στοιχεία, μήπως και μπορέσουμε να τα χρησιμοποιήσουμε για μια οργάνωση της Ελλάδας μας, αξιοποιώντας  τη δημόσια περιουσία  της υπό καθεστώς κρατικής ιδιοκτησίας  προς όφελός της και του λαού μας κι όχι ξεπουλώντας την στον πρώτο τυχόντα επενδυτή της αγοράς. Αυτό είναι το όραμά μας όπως και της συλλογικότητας: «Σεισάχθεια», που ανήκουμε αγωνιζόμενοι για τη σωτηρία του λαού και την αναγέννηση της χώρας, τονίζοντας προς κάθε κατεύθυνση ότι η εθελόδουλη προς τους διεθνείς τοκογλύφους μας κυβέρνηση του κ. Γ. Παπανδρέου που με το από 16/6/2012 νέο της σχήμα  βιάζεται με το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμά της να δώσει κοψοχρονιά κάθε κερδοφόρο δημόσιο αγαθό, θα μας βρίσκει απέναντί της εναντιούμενους στις καταστροφικές για τα παιδιά μας και την πατρίδα επιλογές της, όχι μόνο ως αγανακτισμένους μαζί με όλους στις πλατείες αλλά και με κρυστάλλινες θέσεις αποφασισμένους, να σταματήσουμε επιτέλους τη διάλυση της χώρας από τους «σοσιαλ-ληστές» του ΠΑΣΟΚ και όλου του υπόλοιπου πολιτικού προσωπικού του τόπου, που τους ανέχεται. Είναι αδήριτη ανάγκη και χρέος μας: (άρθρο 120 του Συντάγματος, παρ. 2,3 και 4).