Κυβέρνηση «τεχνοκρατών» ή εκλογές το δίλημμα Παπανδρέου

Του Σταύρου Χριστακόπουλου

Αντιμέτωπος με τα δραματικά αδιέξοδα της πολιτικής του βρίσκεται πλέον ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου. Και το δίλημμά του είναι πια σαφές: ή προκηρύσσει εκλογές, χωρίς κάποια σημαντική εγγύηση ότι θα τις κερδίσει, ή αναλαμβάνει ολόκληρη την ευθύνη του αδιεξόδου και συνεχίζειχωρίς να είναι σαφές μέχρι πού μπορεί να κουβαλήσει το τεράστιο βάρος των μέχρι σήμερα επιλογών του. Λίγο μετά τη σύσκεψη των αρχηγών υπό τον Κάρολο Παπούλια, θα ξέρουμε.

Το κακό διεθνές κλίμα της πρόσφατης περιόδου για την κυβέρνηση και την Ελλάδα κορυφώθηκε τις τελευταίες μέρες και ο Παπανδρέου, μόλις λίγα εικοσιτετράωρα μετά τις συναντήσεις του με τους πολιτικούς αρχηγούς – πλην Παπαρήγα – ζήτησε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κοινή σύσκεψη υπό την προεδρία του.

Η σημερινή είναι η κρισιμότερη πολιτική συνάντηση από τον Απρίλιο του 2010, οπότε ο πρωθυπουργός προσέφυγε στον δανεισμό και την επιτήρηση της τρόικας. Άλλωστε γίνεται υπό την άμεση απειλή (ή εκβιασμό) περί μη καταβολής της πέμπτης δόσης του δανείου των 110 δισ. ευρώ από την τρόικα. (Πιο κάτω θα δούμε τις λεπτομέρειες).

Οι επιλογές

Επί της πολιτικής ουσίας ο Παπανδρέου έχει τις εξής επιλογές:

1.  Ύστερα από μια «δραματική» συνεδρίαση και αναλόγου ύφους «διάγγελμα», να συνεχίσει όπως σήμερα, προχωρώντας ενδεχομένως μόνο σε έναν ανασχηματισμό, σαρωτικό ή όχι, χρεώνοντας τα κόμματα της αντιπολίτευσης, και κυρίως τη Ν.Δ., με «έλλειψη υπευθυνότητας» την κρισιμότερη στιγμή των τελευταίων δεκαετιών.

● Στην περίπτωση αυτή λήγει οριστικά η συζήτηση περί «συναίνεσης» και η κυβέρνηση συνεχίζει τον δρόμο της αναλαμβάνοντας πλήρως το πολιτικό κόστος όχι μόνον των έως σήμερα πεπραγμένων, αλλά και των πολύ σκληρότερων μέτρων της επόμενης περιόδου.

2. Να ζητήσει, ακόμη μια φορά, συναίνεση επί της αποφασισμένης πολιτικής τρόικας και κυβέρνησης, η οποία θα αποσκοπεί στην απρόσκοπτη υλοποίηση του μεσοπρόθεσμου σταθεροποιητικού προγράμματος, με στόχο τη «συγκομιδή» κάπου 40 δισ. ευρώ, και της εκποίησης εθνικής περιουσίας ύψους τουλάχιστον 50 δισ. έως το 2015.

● Σε αυτή την απαίτηση ήδη έχει λάβει αρνητικές απαντήσεις – ιδιαίτερα από τη Ν.Δ., η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο της πίεσης. Άρα δεν έχει νόημα να επανέλθει το αίτημα περί εν λευκώ συναίνεσης. Αν επανέλθει, θα απορριφθεί εκ νέου, όπως δηλώνει η μέχρι σήμερα στάση όχι μόνο του Σαμαρά, αλλά και της καραμανλικής «πτέρυγας» της Ν.Δ.

3. Να προτείνει οικουμενική (ή, στην ανάγκη, ψευδο-οικουμενική, δηλαδή χωρίς τη Ν.Δ.) κυβέρνηση, η οποία, με τη συμμετοχή κυρίως της Ν.Δ. και όποιου άλλου «προθύμου» να συμμετάσχει, θα αναλάβει να υλοποιήσει ένα οικονομικό πρόγραμμα όχι μόνο τεράστιου βάθους και έκτασης, αλλά και με τρομακτικέςσυνέπειες για το σύνολο της κοινωνίας και της χώρας.

● Η αξιωματική αντιπολίτευση θεωρείται σχεδόν αδύνατον να αποδεχθεί μια τέτοια προοπτική, η οποία εκ των πραγμάτων θα σημάνει την πολιτική της αυτοκτονία.

4. Να προτείνει μια κυβέρνηση «τεχνοκρατών» ή «προσωπικοτήτων», αποτελούμενη από – πολιτικά και μη – πρόσωπα, τα οποία θα κληθούν να υποδείξουν ή να εγκρίνουν όσα και όποια κόμματασυμφωνήσουν με μια τέτοια προοπτική.

● Η επιλογή αυτή κατ’ ουσίαν κινείται στη γνωστή λογική της εν λευκώ συναίνεσης, στον βαθμό που δεν θα συνοδεύεται από διαφοροποίηση του οικονομικού προγράμματος, άρα συνιστά παραλλαγή της πρώτης επιλογής. Λογικά θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να γίνει αποδεκτή, εφ’ όσον ουσιαστικά καλεί τα κόμματα, και ιδιαίτερα τη Ν.Δ., να συμφωνήσουν σε επιλογές που έχουν ήδη απορρίψει.

Το ότι θα κληθούν να τις υλοποιήσουν μη πολιτικά ή κοινής αποδοχής πρόσωπα δεν διαφοροποιεί την πολιτική σηματοδότηση και τις συνέπειες της συναίνεσης.

5.  Σε περίπτωση που μια από τις προηγούμενες επιλογές – ή όλες – απορριφθούν από τα άλλα κόμματα, θα μπορούσε ο πρωθυπουργός να προχωρήσει στον σχηματισμό μιας κυβέρνησης «τεχνοκρατών» ή «προσωπικοτήτων» δικής του επιλογής.

● Όμως, στην περίπτωση αυτή, ο πρωθυπουργός, δίχως να απαλλαγεί ούτε κατ’ ελάχιστον από το βάρος της ευθύνης του, κατ’ ουσίαν θα ομολογήσει πολιτική αδυναμία και θα παραδώσει την εξουσία σε μια κυβέρνηση εξ αρχής ύποπτη ως ενεργούμενο των δανειστών. Αν μάλιστα προχωρήσει σε αυτή την επιλογή ύστερα από την άρνηση παροχής συναίνεσης από τα άλλα κόμματα, τότε αναλαμβάνει εκ των πραγμάτωνόλη την ευθύνη για τις επώδυνες επιλογές του έχοντας μάλιστα... παραδώσει, εν όλω ή εν μέρει, την άσκηση της εξουσίας.

6. Η τελευταία επιλογή του είναι, αν δεν αποσπάσει καμιά μορφή συναίνεσης, ιδιαίτερα από τη Ν.Δ., να πάει σε εκλογές επιχειρώντας να χρεώσει στην αντιπολίτευση, και κυρίως στην αξιωματική, την ευθύνη για το στήσιμο της κάλπης – και όπου βγει...

Ποιο είναι το κοινό χαρακτηριστικό όλων των παραπάνω επιλογών; Ότι κατ’ ουσίαν, όποια και αν τελικά πρυτανεύσει, ακόμη και «εξ ανάγκης», θα συνιστά απερίφραστη ομολογία της αποτυχίας τόσο του Παπανδρέου όσο και της κυβέρνησης και του ιδίου να διαχειριστούν την κρίση. Θα έχει ακόμη παραδεχθεί ο πρωθυπουργός αυτό που από την αρχή σχεδόν όλοι του έχουν καταλογίσει: ότι ο δρόμος που επέλεξε δεν ήταν μόνον καταστροφικός, αλλά και αδιέξοδος.

Ποια όμως ήταν η αφορμή για το σημερινό συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, το οποίο ο πρωθυπουργός ζήτησε από τον Κ. Παπούλια;

ΔΝΤ: Μη εξυπηρετήσιμο το χρέος!

«Δεν δανείζουμε ποτέ όταν δεν είναι διασφαλισμένο ότι δεν θα υπάρξει κενό χρηματοδότησης. Έτσι εξασφαλίζουμε την ασφάλεια των κεφαλαίων των μελών μας. (...) Οι διασφαλίσεις που ζητάμε είναι αφ' ενόςπολιτικές, συμπεριλαμβανομένων δημοσιονομικών σχεδίων, μέτρων που στηρίζουν την ανάπτυξη και τη μόχλευση της κρατικής περιουσίας, και αφ' ετέρου διαθέσιμης χρηματοδότησης, μαζί με τα κεφάλαια του ΔΝΤ».

Η χθεσινή αυτή δήλωση της Καρολάιν Άτκινσον, εκπροσώπου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, σημαίνει ότι το Ταμείο δεν πρόκειται να εκταμιεύσει την επόμενη δόση του δανείου του προς την Ελλάδα.Απαραίτητος όρος για την εκταμίευση κάθε δόσης είναι να κριθεί πως το ελληνικό χρέος μπορεί να εξυπηρετείται απρόσκοπτα σε χρονικό ορίζοντα δώδεκα μηνών.

Η δήλωση αυτή θα έπρεπε να θεωρείται αναμενόμενη. Κατ’ αρχάς επειδή το ελληνικό χρέος είναι μη εξυπηρετήσιμο, κάτι που οι αναγνώστες του «Π» έχουν πληροφορηθεί αναλυτικά, με πλήθος ρεπορτάζ και με την πολύτιμη συνδρομή των αναλύσεων του Δημήτρη Καζάκη, πολύ πριν η Ελλάδα προσφύγει στον δανεισμό της τρόικας, αλλά και στους 13 μήνες της επιτήρησης.

Ωστόσο οι προηγούμενες δόσεις καταβάλλονταν, παρότι το ΔΝΤ γνώριζε ποια ήταν η πραγματική κατάσταση. Η διαγραφόμενη σημερινή του άρνηση εξηγείται αν λάβουμε υπ’ όψιν τον σχεδιασμό του Ταμείου, όπως αλλεπάλληλες φορές, σε βάθος χρόνου, τον έχουν καταγράψει τα ρεπορτάζ και οι αναλύσεις του «Π».

Σε αυτό το θέμα φυσικά θα επανέλθουμε...

Γιούνκερ: Δεν είναι δυνατόν να καλύψουμε το κενό!

«Εάν η εκταμίευση από το ΔΝΤ της δόσης του Ιουνίου για την Ελλάδα στις 29 Ιουνίου δεν είναι λειτουργικά δυνατή, τότε το ΔΝΤ ενδεχομένως προσδοκά ότι οι Ευρωπαίοι θα αναπληρώσουν τη συμμετοχή του. Αυτόδεν είναι δυνατόν να συμβεί, διότι σε συγκεκριμένα κοινοβούλια – της Γερμανίας, της Φινλανδίας, τηςΟλλανδίας κ.ά. – δεν υπάρχει σχετική προετοιμασία».

Αυτή η δήλωση, η οποία έγινε στο πρακτορείο Reuters, ανήκει στον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου και πρόεδρο του Eurogroup, και επί της ουσίας βάζει ταφόπλακα στη σημερινό πρόγραμμα χρηματοδότησης από την τρόικα, τουλάχιστον υπό το τρέχον καθεστώς, στην περίπτωση που το ΔΝΤ επιμείνει στην παραδοχή περί μη εξυπηρετήσιμου ελληνικού χρέους.

Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι ο Γιούνκερ, μόλις στις 17 Μαΐου, αμέσως μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup, είχε κι αυτός χαρακτηρίσει «μη βιώσιμο» το ελληνικό χρέος καλώντας την ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει σε σαρωτικές «μεταρρυθμίσεις» και πολύ σκληρά μέτρα.

Η χθεσινή του δήλωση, με την οποία ουσιαστικά αποκλείει την περαιτέρω παροχή ευρωπαϊκής χρηματοδότησης αν το ΔΝΤ υπαναχωρήσει, είναι καθοριστική για τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Προς το παρόν θα μείνουμε σ’ αυτό. Άλλωστε σήμερα προέχουν οι αποφάσεις του Παπανδρέου, οι οποίες, σε κάθε περίπτωση, επισφραγίζουν το κλείσιμο του πρώτου μεγάλου κύκλου της ελληνικής κρίσης. Στην πραγματικότητα βεβαίως περνάμε ως χώρα σε μια νέα ιστορική φάση, ανεξαρτήτως του είδους των αποφάσεων. Όμως αυτή είναι μια άλλη, μεγάλη και πονεμένη ιστορία...ΑΠΟ Το ποντικι